ติ้ว รหัส 7-34190-001-023

[ณัฏฐา ภารจรัส]

ติ้ว รหัส 7-34190-001-023 
ชื่อวิทยาศาสตร์ Cratoxylum formosum (Jack) Dyer Ssp. pruniflorum Gogel.
วงศ์ CLUSIACEAE (GUTTIFERAE)
ชื่ออื่นๆ ตาว (สต.); ติ้วแดง, ติ้ว เลือด (เหนือ), ติ้วเหลือง (กลาง), ติ้วหิน (ลป.)
ลักษณะ เป็นไม้ยืนต้น สูง 8 - 15 เมตร มีน้ำยางสีเหลืองตาม แนวเปลือกที่ถูกทำให้เกิดแผล ใบเดี่ยวเรียง ตรงกันข้าม รูปวงรีหรือรูปขอบขนาน กว้าง 2.5 - 4.5 ซม. ยาว 3 - 13 ซม. ผิวใบมีขนละเอียดทั้งสอง ด้าน ดอกช่อออกเป็นกระจุกตามกิ่งเหนือรอยแผล ใบ กลีบ ดอก สีชมพูอ่อน ผลแห้งแตกได้รูป ไข่แกมกระสวย
วิธีการปลูก เป็นพืชที่เกิด ขึ้นเองตามธรรมชาติทั่วไป แต่สามารถขุดเอา ต้นมาปลูก หรือชำเป็นพืชในกระถางได้
คุณค่า/ประโยชน์    
ตำรับยาไทย ใช้รากผสม หญ้าแห้วหมูและรากปลาไหลเผือก ต้มน้ำดื่มวันละ 3 ครั้ง แก้ปัสสาวะขัด
ชาวยโสธรใช้เป็นผัก ปรุงอาหารให้น้ำแกงมีรสเปรี้ยว เช่น แกงปลา แกงเห็ด และใช้เป็นผักจิ้มน้ำพริก และผัก สดกินกับหมี่กะทิ และเมี่ยงญวน
น้ำยางจากลำต้นใช้รักษาบาดแผลและทาแก้ฝ่าเท้า
แตก รากและใบใช้ต้นกินแก้ปวดท้องเปลือกและใบตำผสมกับน้ำมันมะพร้าวทาแก้โรคผิวหนัง
เลียงผัก มีคุณค่าทางอาหาร มีวิตามิน เกลือแร่ ติ้วขาวมีสารเบต้าแคโรทีนสูง มีผล ต่อความจำของมนุษย์ทุกเพศทุกวัย เพราะสามารถเปลี่ยนเป็นวิตามินเอได้ วัยเด็กยิ่งจำเป็นต้องมีวิตามินเอเพียงพอ เพื่อการเจริญเติบโตและต้านทานโรค รวมทั้งป้องกันโรคตาไก่ โรคตาบอดกลางคืนด้วย
ดอก มีสีชมพูหรือสีขาว เป็นดอกสมบูรณ์เพศ ออกเป็น ดอกเดี่ยว ๆ หรือเป็นกระจุกตามง่าม มีกลีบเลี้ยงและกลีบดอกอย่างละ 5 กลีบ ดอกมีลักษณะมน กลีบดอกรูปไข่ มีเกสรตัวผู้จำนวนมากและรวมกันเป็นกลุ่ม 3-5 กลุ่ม
ผลผิวของผลแข็ง รูปกระสวยสีน้ำตาลถึงน้ำตาลดำ มีนวลขาวติดบริเวณผิวผล เมื่อแก่จะแตกตามรอบประสานเป็น 3 แฉก มองเห็นเมล็ดซึ่งมีปีก เป็นรูปโค้งเรียงอัดแน่น ก้านผลยาวประมาณ 1 เซนติเมตร มีขนกระจายอยู่ทั่วไป