พญาสัตบัน 7-34190-001-015

[นายธีระนัน ดวงจันทร์]

สรุปลักษณะและข้อมูลพรรณไม้
(สรุปลักษณะและข้อมูลพรรณไม้ ตั้งแต่หน้า 2-7 และข้อมูลพื้นบ้านหน้า 1 ในลักษณะเรียงความบรรยายพรรณไม้ )
ชื่อพันธุ์ไม้........พญาสัตบรรณ...รหัสพรรณไม้  7-34190-001-015 

          ไม้ต้น  ผลัดใบ อยู่กลางแจ้ง  สูง  21  เมตร  เรือนยอดเป็นชั้นๆ เปลือกเรียบ เกลี้ยง เปลือกชั้นนอกสีน้ำตาลหรือขาวอมเหลือง เปลือกชั้นในสีเหลืองถึงน้ำตาล สีน้ำตาลอมครีม เห็นข้อปล้องไม่ชัดเจน  โคนต้นเป็นพูพอน ต้นอ่อนสีเขียวอ่อน  ต้นแก่สีน้ำตาล  มียางขาวขุ่น ใบเดี่ยว ออกจากแกนเดียวกัน เรียงกันเป็นวง 4 - 7 ใบ คล้ายนิ้วมือ ขนาดใบกว้าง 1.5-8.0 ซม. ยาว 5-32 ซม. แผ่นใบรูปมนแกมรูปไข่กลับ ปลายแหลมเป็นติ่งเล็กน้อยโคนสอบ เข้าหากันเป็นรูปลิ่ม ขอบใบเรียบ  ผิวใบด้านล่างสีอ่อนกว่าด้านบน เส้นแขนงใบเห็นเด่นชัดตั้งฉาบกับเส้นกลางใบ เป็นคู่ๆ 20-40 คู่ ก้านใบยาว 0.5-1.5 ซม. ดอกช่อ 6-7 ช่อ แตกแขนงเป็นวงที่ปลายกิ่งโคนดอกติดกันยาว 5-15 ซม. มีขนละเอียดปกคลุม ดอกย่อยสมบูรณ์เพศรวมตัวเป็นกระจุกรูปทรงกลม ก้านดอกย่อยยาวประมาณ 1 มม. กลีบเลี้ยงเชื่อมติดกันเป็นท่อปลายแยกเป็น 5 แฉก ยาว 1-2 มม. กลีบดอกสีขาวเชื่อมกัน เป็นหลอดยาว 6 -10 มม. พูกลีบ 5 พู ขนาดยาว 1.7-1.5 มม. กลีบดอกสีขาวหรือเขียวอมเหลือง เกสรเพศผู้ติดกับส่วนบนขอบหลอดกลีบและยาวไม่พ้นกลีบดอก รังไข่นูนเหนือฐานวงกลีบรวม ภายในมี 2 ช่อง ผลเป็นฝักยาว เป็นคู่ฝักกว้าง 0.2-0.3 มม. ยาว 20-55 มม. เมล็ด รูปทรงกระบอก ขอบขนานปลายโค้งมน ขนาด 4.0-7.5 มม. มีขนยาวอ่อนนุ่มปุกปุยติดอยู่เป็นกระจุกที่ปลายทั้งสองข้าง

          เนื้อไม้สีขาวอมเหลืองอ่อน เนื้อไม้หยาบ อ่อนแต่เหนียว ตบแต่งง่าย ใช้ทำหีบใส่ของ ลูกทุ่นอวน  รองเท้าไม้ ของเล่นสำหรับเด็ก ไม้จิ้มฟัน เปลือกใช้รักษาโรคบิด แก้หวัด หลอดลมอักเสบ เป็นยาสมานลำไส้  ใบใช้พอกดับพิษต่าง ๆ ยางทำยารักษาแผลเน่าเปื่อย