งานสวนพฤกษศาสตร์โรงเรียน โรงเรียนวารินชำราบ สพม. เขต 29

เรื่อง...การจักสานผลิตภัณฑ์ไม้ไผ่ (กระด้ง) บ้านดอนชาด

https://kwanbb4.wordpress.com (https://kwanbb4.wordpress.com)

http://15234parichat.blogspot.com/ (http://15234parichat.blogspot.com/)

https://sites.google.com/a/nadeewit.ac.th/kheruxng-caksan/kar-san-kradng (https://sites.google.com/a/nadeewit.ac.th/kheruxng-caksan/kar-san-kradng)

 

วัสดุอุปการณ์

       1.มีดโต้ เอาไว้ตัดหรือผ่าไม้
(https://scontent.fnak1-1.fna.fbcdn.net/v/t1.15752-9/79916877_465955167659732_3382193068068306944_n.jpg?_nc_cat=100&_nc_oc=AQn62gFnq_rF7R2IF9QL7cKVyK_lryghpPLmFJubSQ0zrH5-MPFcbMU9vPljVgqYnqU&_nc_ht=scontent.fnak1-1.fna&oh=804f13a93eeeeec22e17e4620842a805&oe=5E7E3C96)

2.เลื่อย เอาไว้ตัดไม้
(https://scontent.fnak1-1.fna.fbcdn.net/v/t1.15752-9/79535262_611531652989511_8630260903230570496_n.jpg?_nc_cat=103&_nc_oc=AQk09vCjE4CvgkGEGbuhC_-uCDFHjtDnmc-HrnN_R6XVzN7xvZL_SkfcAff2QzEs3cY&_nc_ht=scontent.fnak1-1.fna&oh=dbeba4ca713009f24bef168c81087a2b&oe=5E6ADBD4)

3.ค้อนไม้ เอาไว้ตีทุบมีดเวลาผ่าไม้
(https://scontent.fnak1-1.fna.fbcdn.net/v/t1.15752-9/79858387_510374026246990_3413538946280325120_n.jpg?_nc_cat=107&_nc_oc=AQmSHfDjgH6BrCuV56WPV8L5n99rpJ_IQnGUrIK7S71nHJMPws9Au-rySVMIXj58sNA&_nc_ht=scontent.fnak1-1.fna&oh=1fb6d1b4d21180381c0d9e1ecf8cc1a1&oe=5EB1B8B5)


4.  เหล็กในหรือเหล็กแหลมเอาไว้เจาะนำตอกหรือลวดมัด
(https://scontent.fnak1-1.fna.fbcdn.net/v/t1.15752-9/79830368_1039638803044050_3911197408163266560_n.jpg?_nc_cat=110&_nc_oc=AQkLicNljhG9xRDQ1inz2DIgXSejKBATzOmT31te1dfDgJu7lHxW6VA2JOES44NzLtQ&_nc_ht=scontent.fnak1-1.fna&oh=5f2ab1166633d10b9c9635dcee2d622b&oe=5E7A915F)

5.ไม้ไผ่
(https://scontent.fnak1-1.fna.fbcdn.net/v/t1.15752-9/79639903_619317815542529_1078782393323618304_n.jpg?_nc_cat=108&_nc_oc=AQmOeJISOMLZQgxbpKcWiGcJ9pZSg1v9fU2PAV60nHTFZMfUPUXbTeHvY_s22Wsp38A&_nc_ht=scontent.fnak1-1.fna&oh=3a590e3cd9a0bfe029885f5e841bed7d&oe=5E7AD7D2)

6.เชือก เอาไว้มัดขอบปาก
(https://scontent.fnak1-1.fna.fbcdn.net/v/t1.15752-9/81098846_516779095583010_9070216762959593472_n.jpg?_nc_cat=106&_nc_oc=AQmHhdB-mYJuqEvuu4TgaMDhYz-AJs0p1KxkR9C6ODiup4DbtXmI_dgKQRNaOPkHHw8&_nc_ht=scontent.fnak1-1.fna&oh=6b01a6b2737e1664a8609bcd7eb84d0c&oe=5E70B7E7)


7.ไฟแซ็ค
(https://scontent.fnak1-1.fna.fbcdn.net/v/t1.15752-9/80004068_2807413489319301_4731621919311265792_n.jpg?_nc_cat=100&_nc_oc=AQluC0gO-jkhnM3yYF7XxgfzQM7doCP-XK0LT9Ol0ODj48aAyKwPcU62_-9Y2wXO9us&_nc_ht=scontent.fnak1-1.fna&oh=fa24c52e80f40b6db4c1cb7cad86d605&oe=5E7C802D)


8.ค้อนตอกตะปู เอาไว้ทุบเวลาใส่ขอบ
(https://scontent.fnak1-1.fna.fbcdn.net/v/t1.15752-9/80581323_570531687100752_4819349083053359104_n.jpg?_nc_cat=104&_nc_oc=AQmRO_hJ9QC6lrPBqTHFE7FORGMs0drmT-g370wyn-XbJr9xD_aJ1yQFHPPnCf-31TU&_nc_ht=scontent.fnak1-1.fna&oh=4cdee88658063c9b2686092bb6b23352&oe=5EB150DC)


9. ครีม ใช้สำหรับหนีบขอบกระด้ง
(https://scontent.fnak1-1.fna.fbcdn.net/v/t1.15752-9/79822172_441502543459849_5706376115916898304_n.jpg?_nc_cat=110&_nc_oc=AQm5JCbsMS98eWFzDUWwthBRv1cZ09QKajv5bGAGmEd5nXQ1g1ArSn1TqFdtF9ANTTA&_nc_ht=scontent.fnak1-1.fna&oh=ff2b51ce8934bf9898594a5f9bde44cd&oe=5E75DBB6)


10. ตอกสั้นเอาไว้มัดขอบปากก่อนที่จะลงเชือก
(https://scontent.fnak1-1.fna.fbcdn.net/v/t1.15752-9/81181250_577546546419324_4719463214788640768_n.jpg?_nc_cat=100&_nc_oc=AQnrJKzeIQp7Vqy3BXRhQqw-DZ5wjR5e8iKubuFzyf9ip0d5JikuGVn5h79UbXYYpws&_nc_ht=scontent.fnak1-1.fna&oh=443899908e4d4ef732554c65cc2d1039&oe=5E74F665)

ขั้นตอนการเตรียมไม้

1.ตัดไม้เป็นท่อน ๆ ยาวท่อนละ 2 ปล้อง ประมาณ 2 ท่อน
           ขั้นที่ 1
(https://scontent.fnak1-1.fna.fbcdn.net/v/t1.15752-9/80056163_1318052821710795_7023427197285171200_n.jpg?_nc_cat=110&_nc_oc=AQnMTy8AvaVSrRfsyA-uisxRksrEUksUCQHAGlSxwPD4GJj0LwXM7KXgGA_O4dFiDCg&_nc_ht=scontent.fnak1-1.fna&oh=277c80ea9e10ea2ee04c865d39eaf50e&oe=5EA62DFE)
             ขั้นที่ 2
(https://scontent.fnak1-1.fna.fbcdn.net/v/t1.15752-9/79639903_619317815542529_1078782393323618304_n.jpg?_nc_cat=108&_nc_oc=AQmOeJISOMLZQgxbpKcWiGcJ9pZSg1v9fU2PAV60nHTFZMfUPUXbTeHvY_s22Wsp38A&_nc_ht=scontent.fnak1-1.fna&oh=3a590e3cd9a0bfe029885f5e841bed7d&oe=5E7AD7D2)

2.เมื่อได้ไม้มาแล้วตัดแบ่งเป็นส่วน ๆ แล้ว จะนำมาผ่าและจัก การผ่าจะผ่าจากปลายลงมาหาโคน และผ่าทะแยงให้เฉียดตาทั้ง ๒ ข้าง  การผ่านิยมผ่ากลางก่อนแล้วจึงผ่าซอยออกเป็นซี่ ๆ จะใช้มีดโต้และค้อนไม้ในการผ่า
      ขั้นที่ 1
(https://scontent.fnak1-1.fna.fbcdn.net/v/t1.15752-9/79805280_485361298753745_8271064228396269568_n.jpg?_nc_cat=108&_nc_oc=AQnckouFuhmVotabEDUvL62VpUAW6XyE9Iqwz69O3Vqy9peeGcz6Ra2njVKdhtnVZkQ&_nc_ht=scontent.fnak1-1.fna&oh=e126b4208323a519bf095f9e194dab1c&oe=5E6BE404)
        ขั้นที่ 2
(https://scontent.fnak1-1.fna.fbcdn.net/v/t1.15752-9/79707433_604484613644609_8550540743939194880_n.jpg?_nc_cat=111&_nc_oc=AQnkrXC6eh8_3TRcXiaSagmHBjNEy6bbuKYgX_vQL0OX-ygjv8pckpc9dBCsBwm7HUY&_nc_ht=scontent.fnak1-1.fna&oh=f0b6609916f790d52740ebcb015c91df&oe=5E6BC9BA)

3.เมื่อผ่าเสร็จแล้วนำไม้ที่ผ่าเป็นท่อนเล็กๆมา เพื่อที่จะทำการจักตอกและเหลา
      ขั้นที่ 1 ทำการจักตอก
(https://scontent.fnak1-1.fna.fbcdn.net/v/t1.15752-9/80192512_421902438694681_3895568640648413184_n.jpg?_nc_cat=101&_nc_oc=AQkP715sfqwvYEzUZm1dbf7Sh-wcWI-CyXqjZME5IVCNfd2Gptr1qgkt9VxeWH84x3c&_nc_ht=scontent.fnak1-1.fna&oh=c22c758dfd16b00e8510c52fd3909efc&oe=5E75E9C4)

      ขั้นที่ 2 เมื่อจักตอกเสร็จก็จะทำการเหลาเศษไม้เล็กๆออก
(https://scontent.fnak1-1.fna.fbcdn.net/v/t1.15752-9/80085033_445157669729316_4654062446397358080_n.jpg?_nc_cat=109&_nc_oc=AQlLItNVRJl11LxOJPQBqas8qYBIvBGPJIT9BHSNLuEYe5XOBLiwFF12qy4OdyhsZps&_nc_ht=scontent.fnak1-1.fna&oh=2e13cb4628c67db61691a724f67ad8d8&oe=5E7466FC)

4.เมื่อจักตอกเสร็จแล้วก็จะได้ ดังรูป
(https://scontent.fnak1-1.fna.fbcdn.net/v/t1.15752-9/80555015_1824957094472341_9120622735368650752_n.jpg?_nc_cat=107&_nc_oc=AQkJn8hsC0v4okh9LoCYLuFp_qXnXZQ-xgNPe_1Ejzbkzw-5vyX7cr29EO9cmJLcyqk&_nc_ht=scontent.fnak1-1.fna&oh=74f1e75fbcfc65c201398f63db74dc09&oe=5E700DED)

(https://scontent.fnak1-1.fna.fbcdn.net/v/t1.15752-9/80384841_2872318222799381_1584183251017138176_n.jpg?_nc_cat=103&_nc_oc=AQmzzOaRs6eoSFfmNv6O0RPF4XqJDZb9OLuecHRcz6QxdbdVUkjATH4oIn1cmZcU0z8&_nc_ht=scontent.fnak1-1.fna&oh=4d2905426c61b51c42db315aa3b19885&oe=5EB08AD2)

ขั้นตอนการจักสาน

1.นำตอกที่ได้มาสานเป็นลายสอง วิธีการสานคือข้ามสองยกสอง สานต่อไปเรื่อยๆจนกว่าจะได้ตามขนาดที่ตัวเองต้องการ

(https://scontent.fnak1-1.fna.fbcdn.net/v/t1.15752-9/79691821_437844933760970_199148042853548032_n.jpg?_nc_cat=111&_nc_oc=AQnJHoK73CyXC7ojEItJOyvKzcCyxTt67_9wKeUmribxtwRLyHmRE5bbqmwek8MXNmI&_nc_ht=scontent.fnak1-1.fna&oh=f0df915322f1cf2bbead8991e99a079c&oe=5EB40A9D)


2. เมื่อจักสานเสร็จแล้วก็จะได้เป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้าดังรูป
(https://scontent.fnak1-1.fna.fbcdn.net/v/t1.15752-9/79938386_790839344716055_7235903541565456384_n.jpg?_nc_cat=104&_nc_oc=AQnr-WLfTMzhofzIlnISRYeW8N4lJ58757laxHKvxwvtfPAxH71PaVrurxLBgGF7hDU&_nc_ht=scontent.fnak1-1.fna&oh=1d59bb035d7264ad9f75c2bf891e0149&oe=5E690D1E)

การขึ้นขอบ

1.นำไม้ไผ่ยาวประมาณ 2 เมตร 50   มาตัดเป็นท่อนเล็กๆ 2 ท่อน และนำมาเหลาให้บางๆ ตามรูป
(https://scontent.fnak1-1.fna.fbcdn.net/v/t1.15752-9/79868795_602708687190156_4658315782575357952_n.jpg?_nc_cat=108&_nc_oc=AQnEZ2SgmWSZLqv-5b3aokZNiPyCyhYOJx8oDtLK45dVtPhfgOueifgIvgVSYrjbYGo&_nc_ht=scontent.fnak1-1.fna&oh=0930848844d9f6abbf701eb8d7585721&oe=5EAE6DA6)

2.นำไม้ที่เหลาเสร็จมาขดให้เป็นวงกลม  2 วง คือวงในกับวงนอก ดังรูป
(https://scontent.fnak1-1.fna.fbcdn.net/v/t1.15752-9/80435891_2577075125856167_1969706125460766720_n.jpg?_nc_cat=107&_nc_oc=AQk492QE89mGKeYac7DOs7s_yFVlNt4Z5rqwI9ny27VJvZpVCajtTkW_v1dCHczzC-4&_nc_ht=scontent.fnak1-1.fna&oh=c01b770b4610518ceefd4aaa765ebf0d&oe=5E65D703)

3.นำแผ่นกระด้งที่จักสานเสร็จไปแช่น้ำ
(https://scontent.fnak1-1.fna.fbcdn.net/v/t1.15752-9/80738755_2239928886307358_7146518589166583808_n.jpg?_nc_cat=110&_nc_oc=AQndgyqwD3PqV6Fl0nhHc7eyefNXA95wltGAyfHzoQ7mU0EsH68YYl3St7jp8ehlDH4&_nc_ht=scontent.fnak1-1.fna&oh=47b3625530851bde67e12d18d16156c2&oe=5E705237)

4. เมื่อแช่น้ำเสร็จแล้วนำแผ่นกระด้งที่จักสานมาวางลงตรงกลางขดไม้ที่เป็นวงกลม 2 วงคือเอาไม้วงกลมไว้ข้างบนและเอาไม้วงกลมไว้ข้างล่างให้แผ่นกระด้งที่จักสานอยู่ตรงกลาง
(https://scontent.fnak1-1.fna.fbcdn.net/v/t1.15752-9/80357611_469003860691964_4247025436522971136_n.jpg?_nc_cat=105&_nc_oc=AQkc8jJyC3ZtM68Xs6zIL6f7vViIhgJgSLTU38WPKIEodwqDFtkThrReqPxaj9xcxa8&_nc_ht=scontent.fnak1-1.fna&oh=e18c7fac31e333110584eac69140f0db&oe=5EB31824)

5. นำไม้ไผ่มาวางทาบตรงกลางเพื่อที่จะให้ไม้วงกลมสองวงปะกลบกัน เล้วใช้ค้อนตีเพื่อที่จะให้แผ่นกระด้งเข้าทรง
(https://scontent.fnak1-1.fna.fbcdn.net/v/t1.15752-9/79834847_580264122795588_6911328439190421504_n.jpg?_nc_cat=103&_nc_oc=AQlFokPwHz6wThgJxyPYRZhJea5aZ-zzQYFk0cf8S3j5ky2cWyH43MEueptkN4cHZGE&_nc_ht=scontent.fnak1-1.fna&oh=ff748359b689a3ce49811fa322237ec9&oe=5EB27847)

6.จากนั้นนำครีมมาหนีบขอบกระด้ง แล้วใช้เหล็กแหลมเจาะบริเวณตรงขอบเพื่อที่จะสอดตอกสั้น
(https://scontent.fnak1-1.fna.fbcdn.net/v/t1.15752-9/80807833_2274622109303969_6098675370716823552_n.jpg?_nc_cat=111&_nc_oc=AQnnaA6DuIGp3JyzYQDCOEVsMd_N2o2YB3mCnf7ysMrEur27xe_TGMgOml7izpp_AE8&_nc_ht=scontent.fnak1-1.fna&oh=588dbfe9480e065575def696cb469107&oe=5EA500BF)
   
มัดตอกสั้นอ้อมขอบกระด้งไปเรื่อยๆ จนเสร็จ ดังรูป
(https://scontent.fnak1-1.fna.fbcdn.net/v/t1.15752-9/80318115_3305290936211256_7504289953333903360_n.jpg?_nc_cat=106&_nc_oc=AQkxlqQZ6cAmxeq_ZllOlGxRxqKdg7hIcthqKoLwqXJhP5SZfXRt7uoR8EUCWutfosw&_nc_ht=scontent.fnak1-1.fna&oh=904d15fd368c539f3ea24e66fb0c136d&oe=5E683B6B)

7.เมื่อมัดตอกเสร็จแล้ว จากนั้นก็จะแกะตอกออกแล้วใช้เชือกมัดอ้อมขอบกระด้ง
(https://scontent.fnak1-1.fna.fbcdn.net/v/t1.15752-9/80335876_830415274059757_7153143365767266304_n.jpg?_nc_cat=104&_nc_oc=AQn4SnMlHUdg6U-eVxKGl8P0w7OWluz7HVRNLOycxseFWaVL-A68taBryX4fcmixZTw&_nc_ht=scontent.fnak1-1.fna&oh=73d8e70eeb73fa6611cd7ea455388cd6&oe=5E78C6E8)

  8.มัดเชือกอ้อมขอบกระด้งไปเรื่อยๆจนเสร็จเป็นที่เรียบร้อย ดังรูป
(https://scontent.fnak1-1.fna.fbcdn.net/v/t1.15752-9/80461942_749108195499941_8637377118579195904_n.jpg?_nc_cat=102&_nc_oc=AQnev65uzjlcmQM79qUkOzThTv7v7XZ4X2mviI-OOK0yJBEx0jzAIk-ZeaI1hT4CGs8&_nc_ht=scontent.fnak1-1.fna&oh=4939075460fc59d3df5962dbaacb152c&oe=5EAB0BC3)