ชื่อวิทยาศาสตร์ Artemisia Vulgaris Limm
วงศ์ COMPOSSITAE
ลักษณะ
โกฐจุฬาลัมพาเป็นพืชพันธุ์ไม้ล้มลุกมีลำต้นสูงประมาณ ๑.๕-๒ เมตร โคนต้นมีรากเป็นเหง้าติดพื้นดิน
หรืออยู่ใต้ดินกิ่งก้านแตกสาขาออกมาก ใบออกเรียงสลับกัน ลักษณะของใบหยักเป็นซี่ ปลายใบแหลม ขนาดของใบกว้างประมาณ ๑.๕-๙ เซนติเมตร ยาวประมาณ ๒.๕-๑๐.๕ เซนติเมตร พื้นผิวใบเรียบเกลี้ยง ดอกออกเป็นช่อตั้งตรง ที่ปลายยอดหรือตามง่ามใบลักษณะของดอกเป็นดอกขนาดเล็ก ยาวประมาณ ๓.๕-๕ มิลลิเมตร กลีบดอกมีต่อมโคนออกเชื่อมติดต่อกันเป็นท่อปลายหยักแฉก ๒-๓ แฉก ดอกวงนอกยาวประมาณ ๑ มิลลิเมตร ดอกวงในโคนดอกจะเชื่อมติดต่อกันเป็นรูประฆัง ปลายกลีบดอกเป็นหยักแฉก ๔-๕ แฉก ปลายแหลม กลางดอกมีเกสรโผล่พ้นกลีบดอกออกมา เมล็ดมีลักษณะเป็นรูปไข่ พื้นผิวเกลี้ยง
สรรพคุณ
ประชาชนโดยทั่วไปนิยมใช้เป็นยาถ่ายแก้น้ำเหลืองเสียแก้ท้องร่วง ถ่ายพยาธิขับปัสสาวะ ขับเหงื่อ ขับลมในลำไส้ แก้ไขข้ออักเสบ ระงับการเกร็งของกล้ามเนื้อ ทำให้ประจำเดือนมาปกติ บำรุงมดลูก ระงับอาการปวดท้อง และอาการเจ็บท้องคลอดลูก โดยเอาใบต้มเอาน้ำดื่มใช้ภายนอก นำเอาใบสดมาต้มแล้วตำให้ละเอียด แล้วนำมาพอกแก้โรคปวดศีรษะ รักษาแผลเรื้อรังแก้อาการเคล็ดบวม ใบและช่อดอกใช้ต้มเอาน้ำดื่มเป็นยาขับเสมหะ แก้หืด อาหารไม่ย่อย
ชื่อวิทยาศาสตร์ Artemisia pallens Wall.ex Bess.
วงศ์ COMPOSITAE
ชื่อท้องถิ่น พิษนาด(ราชบุรี)
ลักษณะทางพฤกษ์ศาสตร์
พืชล้มลุก แตกกิ่งก้านสาขามาก ใต้ดินมีเหง้ามีกลิ่นหอม
ใบออกเรียงสลับกัน ปลายใบแหลม ขอบใบหยักเป็นพู
ดอกออกเป็นกระจุกเล็กหรือเป็นช่อตามปลายยอด หรือตามง่ามใบ
ประโยชน์และสรรพคุณยาไทย
- ถอนทั้งต้นทั้งรากล้างน้ำให้สะอาด...นำไปต้มกับน้ำให้เดือด
ยกลงเทใส่ชาม...วางทิ้งไว้ให้อุ่นอาจผสมน้ำตาลทรายแดง
หรือน้ำตาลกรวดเล็กน้อยก็ได้แล้วดื่มตอนอุ่นๆ
- ทั้งต้น รสสุขุมหอมร้อน แก้ไข้เจรียง แก้ไข้เพื่อเสมหะ แก้หืด แก้ไอ แก้ไข้จับ
เป็นยาเร่งประสาทส่วนกลางเหมือนการบูร ขับลม
- หรือเด็ดเอาแต่ยอดและใบที่ไม่แก่นักล้างน้ำให้สะอาดหั่นเหมือนหั่นต้นหอม
แล้วนำไปตีผสมกับไข่ไก่แล้วเจียวเป็นไข่เจียว...เสร็จแล้วเติมน้ำซุปลงไปทำไข่น้ำ
ทานกับข้าวเป็นยาได้เหมือนกัน