สมอไทย รหัส 7-34190-001-186
ชื่อวิทยาศาสตร์ Terminalia chebula Retz.
ชื่อวงศ์ COMBRETACEAE
ชื่ออื่นๆ ม่าแน่ สมออัพยา หมากแน่ะ Chebulic myrabolans, Myrobolan wood
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
ไม้ยืนต้น สูง (5-) 20-30 เมตร กิ่งอ่อนมีขนสีเหลืองถึงน้ำตาลเหลือง ร่วงเร็ว ใบเดี่ยว เรียงตรงข้ามหรือเกือบตรงข้าม รูปไข่ รูปไข่แกมใบหอกถึงรูปวงรีกว้าง กว้าง 2.5-5.5 (-8.5) ซม. ยาว 4.5-11 (-15.5) ซม. ปลายใบมนหรือกลมโคนใบกลมหรือตัด หรือเบี้ยว ผิวใบมีขน เส้นใบ 5-8 (-10) คู่ ก้านใบยาว 8-18 ซม. (-24)ซม. ที่รอยต่อระหว่างก้านใบและแผ่นใบมีต่อม 2 ต่อม ใบประดับรูปแถบ กว้าง 0.3-0.5 มม. ยาว 3.5มม. ปลายแหลม มีขนทั้งสองข้าง ดอกช่อเชิงลดออกที่ซอกใบและปลายกิ่ง ยาว3-5 ซม. แกนกลางมีขนสั้น ดอกย่อยสีขาว ไม่มีก้านต้น กลีบเลี้ยงเชื่อมติดกัน ปลายแยกเป็นแฉก รูปคล้ายสามเหลี่ยมกว้าง กว้าง 0.7-0.8 มม. ยาว 0.5-0.8 มม. ผลสดรูปกระสวยกว้างถึงเกือบกลม กว้าง 1.3-2.1 ซม. ยาว 2- 3.6ซม. ผิวเกลี้ยง มีสันมน 5-10 สัน
สรรพคุณ
เปลือกต้น ถ่ายน้ำเหลือง
แก่น แก้ตาอักเสบ แก้ไข้
ใบ ระบายอ่อนๆ แก้พิษร้อนใน แก้กระหายน้ำ รู้ถ่ายรู้ปิดเอง คุมธาตุ แก้ไข้เพื่อเสมหะ แก้ลมจุกเสียด ผายธาตุ
ผล ระบายอ่อนๆ รู้ถ่ายรู้ปิดเอง คุมธาตุ แก้บิด แก้ไข้ แก้เสมหะพิการ แก้ดีพิการ ดีพลุ่ง ดีเดือด แก้กษัย แก้อ่อนเพลีย เบื่ออาหาร แก้ไข้เพื่อลม แก้น้ำดี แก้คูณเสมหะ แก้ไข้เพื่อดี แก้ริสีดวงทวาร แก้เจ็บคอ แก้โรคลม แก้ลมจุกเสียด
แก้ในกองลม ใช้ระบายในโรคป่วงหรือลมป่วงต่างๆ แก้ไข้เสมหะ แก้เสมหะ แก้โลหิตและดี ถ่านพิษไข้ แก้พิษร้อนใน แก้พิษร้อนภายใน แก้กระหายน้ำแก้โลหิตในท้องแก้ไข้เพื่อโลหิต ก้อนแข็งจากใบและยอดอ่อน แก้อุจจาระธาตุพิการแก้อติสาร แก้บิดมูกเลือด คุมธาตุ แก้ไข้ในกองอติสารและอุจจาระธาตุ แก้ไข้เนื่องจากลำไส้อักเสบ แก้พิษไข้ แก้พิษทำให้ร้อน แก้อาเจียน แก้เสมหะพิการ แก้เม็ดยอดภายใน สมานแผล
ไม่ระบุส่วนที่ใช้ แก้ลมจุกเสียด ผายธาตุ แก้ท้องผูกเรื้อรัง รู้ถ่ายรู้ปิดเอง ระบายพิษอุจจาระ ขัยระดู