ลั่นทม (Lanthom) Temple tree , Pagoda tree , Frangipani
ชื่อวิทยาศาสตร์ Plumeria acuminata Art.
Sym.:P. actifolia Poir. , P. rubra Linn.var.Actifolia Bailey.
วงศ์ APOCYNACEAE
ชื่ออื่นๆ กะเหรี่ยง กาญจนบุรี : จงป่า (Chong-pa)
ภาคเหนือ : จำปาลาว (Champa-lao)อีสาน : จำปาขาว (Champa-Khao)เขมร : จำไป (Cham-pai)ภาคใต้ : จำปาขอม (Champa-khom)ยะลา : ไม้จีน (Mai-Chin)มลายู-นราธิวาส : มอยอ (Mo-yo)
ถิ่นกำเนิด เม็กซิโก ฟิลิปปินส์ อินเดีย
ลักษณะทั่วไป (Characteristic) : ไม้ต้นขนาดเล็ก ผลัดใบ เรือนยอดรูปไข่หรือรูปร่ม แผ่กว้าง เปลือกสีน้ำตาล
ปนเทา ทุกส่วนของต้นมีน้ำยางสีขาว
ใบ (Foliage) : ใบเดี่ยว เรียงเวียนสลับ รูปใบหอกป้อมสั้นกว่าลั่นทมขาว กว้าง 5-8 เซนติเมตร ยาว 20- 30 เซนติเมตร ปลายใบมน โคนใบมนหรือสอบ แผ่นใบหนา ผิวใบด้านบนสีเขียวเป็นมันด้านล่างมีขน
ดอก (Flower) : สีแดง หรือมีหลายสีในดอกเดียวกัน มีกลิ่นหอม ออกเป็นช่อแบบช่อกระจุกที่ซอกใบบริเวณ
ปลายกิ่ง ช่อละ 8-16 ดอก กลีบดอกมีทั้งที่ซ้อนเหลื่อมและไม่ซ้อนเหลื่อมกัน โคนเชื่อมติดกันเป็นหลอด ภาย
ในมีขน ปลายแยกเป็น 5 แฉก ดอกบานเต็มที่กว้าง 6-8 เซนติเมตร
ผล (Fruit) : ผลแห้งแตก เป็นฝักคู่ กว้าง 2-3 เซนติเมตร ยาวประมาณ 20 เซนติเมตร มีเมล็ดจำนวนมาก แบน มีปีกสีขาว
สรรพคุณและส่วนที่นำมาใช้เป็นยา
ยางและแก่น-ใช้เป็นยาถ่ายพิษทั้งปวง ถ่ายเสมหะและโลหิต แก้กามโรค แก้ปวดฟัน
ใบ-ลนไฟให้ร้อนพอพอกแก้ปวดบวม ชงน้ำร้อนใช้รักษาหิด
เนื้อไม้-แก้ไอ
ราก-เป็นยาถ่าย และทำให้แท้งได้
เปลือกราก-ใช้เป็นยาถ่าย แก้โรคข้ออักเสบ
การใช้งานด้านภูมิทัศน์ (Landscape Used) : ทรงพุ่มสวย ดอกสวยมีกลิ่นหอม ปลูกประดับในที่สาธารณะ วัด สถานที่ราชการ ริมทะเล รีสอร์ท ทนแล้ง
ประโยชน์ : เปลือกต้น แก้ไข้ ยาถ่ายขับระดู แก้ปวดฟัน แก้คัน เนื้อไม้ แก้ไอ ขับพยาธิ แก่น คุมกำเนิด ถ่ายพิษ
แก้ผิวหนัง ใบ แก้บาดทะยัก แก้ปวดบวม รักษาหืด