ทองกวาว (จาน) รหัส 7-34190-001-011/10
ทองกวาว (จาน)
พันธุ์ไม้พระราชทานเพื่อปลูกเป็นมงคลจังหวัดเชียงใหม่
ชื่อวิศาสตทยาร์ Butea monosperma (Lam.) Taub.
วงศ์ LEGUMINOSAE - PAPILIONOIDEAE
ชื่อสามัญ Flame of the forest, Bastard Teak
ชื่ออื่น กวาว ก๋าว จอมทอง จ้า จาน ทองธรรมชาติ ทองพรมชาติ ทองต้น
จอมทอง (ภาคใต้) ทองธรรมชาติ ทองพรหมชาติ ทองต้น (ภาคกลาง) กวาว ก๋าว(ภาคเหนือ) จ้า(เขมร) จาน(ภาคอีสาน)ไม้ต้น ขนาดกลาง ผลัดใบ สูง 10 -15 เมตร เรือนยอดรูปทรงไม่แน่นอนส่วนใหญ่ ทรงกระบอกหรือทรงกลม
เปลือก สีน้ำตาลอ่อน หรือน้ำตาลเทาคล้ำ แตกเป็นร่องตื้น ๆ และเป็นปุ่มปม ลำต้นและกิ่งคดงอ
ใบประกอบรูปขนนกเรียงสลับ มีใบย่อย 3 ใบ ใบ กลางรูปมนกว้างเกือบกลม ปลายใบมนโคนใบสอบ ส่วนใบข้างอีก 2 ใบ รูปไข่ ปลายใบมน โคนใบแหลมแผ่นใบหนา และมีขนทั้งสองด้าน
ดอก ใหญ่รูปดอกถั่วสีเหลืองถึงแดงแสด ออกเป็นช่อตามกิ่งก้านและที่ปลายกิ่ง
ยาว 2 - 15 ซม. กลีบดอก 5 กลีบ ยาวประมาณ 5 - 8 ซม.
ผล เป็นฝักรูปขอบขนาน แบน กว้างประมาณ 3 - 4 ซม.ยาวประมาณ 10 - 15 ซม. มีขนนุ่ม เมล็ดแบน 1 - 2 เมล็ดอยู่ที่ปลายฝัก
ประโยชน์ทางยา แก่น ทาแก้ปวดฟัน
ราก ประคบบริเวณที่เป็นตะคริว ขับพยาธิ
ดอก แก้ไข้ ขับปัสสาวะ หยอดตา แก้ตาแดง
ข้อควรระวัง พบสารในเมล็ดออกฤทธิ์คล้ายเอสโตรเจน
มีผลเสียต่อสตรีที่กำลังตั้งครรภ์
สุทัศน์ จูงพงศ์. สมุนไพรพันธุ์ไม้มงคล พระราชทานประจำจังหวัด. กรุงเทพฯ: มติชน