ชื่อวิทยาศาสตร์ Gomphrena globosa Linn.
วงศ์ AMARANTHACEAE
ชื่อสามัญ - Bachalor's Button,Button Agaga,Globe Amaranth,Pearly Everlasting
ชื่ออื่นๆ กะล่อม ตะล่อม (ภาคเหนือ) ดอกสามเดือน กุนหยี (ภาคใต้)
ลักษณะทั่วไป
บานไม่รู้โรยเป็นไม้ที่กำเนิดอยู่ในแถบร้อนของทวีปเอเชีย ทนต่อความร้อนความแห้งแล้งได้ดี เป็นไม้ล้มลุก ทรงพุ่มสูงประมาณ 100-150 ซ.ม ออกดอกเดี่ยวขนาดเล็กกลม เส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ3/4นิ้ว กลีบดอกแข็งเล็กจัดเรียงตัวรวมกันอยู่อย่างหนาแน่น มีสีชมพู ขาว ม่วงอมฟ้า และส้ม ดอกใช้ประโยชน์ได้ทั้งสดและแห้ง
การปลูก
เนื่องจากบานไม่รู้โรย เป็นดอกไม้ที่ปลูกง่ายและไม้ต้องการพื้นดินที่อุดมสมบูรณ์มากนักหรือปลูกในดินชนิดใดก็งอก
แต่ทั้งนี้ควรใส่ปุ๋ยคอกและปุ๋ยเคมีลงไปในดินบ้าง เพื่อการเจริญเติบโตและดอกจะได้มีคุณภาพดีดียิ่งขึ้น
การเก็บดอกมาทำแห้งไม่ควรเก็บช้าเกินไป เพราะดอกจะไม่ได้ขนาดและสีซีด การตัดก็ควรให้มีก้านดอกติดไปด้วยยาวประมาณ
5-12 นิ้ว ลิดใบออก มัดรวมกันไว้ในที่ร่ม
การขยายพันธุ์
นิยมขยายพันธุ์ด้วยวิธีการเพาะเมล็ด ซึ่งง่าย สะดวก รวดเร็ว การเพาะควรนำเมล็ดมาแช่น้ำประมาณ 3-4 ชม.
แล้วนำไปเพาะในกระบะ กลบด้วยวัสดุเพาะ จากนั้นประมาณ 8-10 วัน เมล็ดจะเริ่มงอกเป็นเริ่มต้นอ่อน
โรคและแมลง
ส่วนใหญ่เกิดขึ้นที่ใบและต้น ได้แก่ โรคใบจุดและโรคแอนแทรกโนส โรคทั้งสองชนิดเกิดจากเชื้อราและระบาดในช่วงฤดูฝน
ฉะนั้นผู้ปลูกควรฉีดพ่นยาป้องกันเชื้อราไว้ก่อนเป็นครั้งคราว
ลักษณะทั่วไป (Characteristic) : ไม้ดอกล้มลุก ลำต้นตั้งตรงหรือทอดเลื้อย แตกกิ่งก้านจากโคนต้น มีขนนุ่ม
สีขาวหนาแน่น
ใบ (Foliage) : ใบเดี่ยว เรียงตรงข้าม ใบรูปใบหอกหรือรูปขอบขนานแกมรูปรี กว้าง 2-4 เซนติเมตร ยาว 5-7 เซนติเมตร ปลายใบแหลม โคนใบมน ขอบใบเรียบ แผ่นใบสีเขียวมีขนปกคลุมทั้งสองด้าน
ดอก (Flower) : สีขาว ชมพู แดง และม่วง ออกเป็นช่อแบบช่อเชิงลดไร้ก้านเป็นกระจุกแน่นตามซอกใบที่ปลายกิ่ง ดอกย่อยมีใบประดับ 2 ใบ กลีบเลี้ยง 5 กลีบ ตรงกลางดอกมีเกสรเพศผู้แทรกอยู่ ช่อดอกบานเต็มที่กว้าง 1.5-2 เซนติเมตร
ผล (Fruit) : ผลแห้ง เป็นกระเปาะรูปไข่แกมขอบขนาน ขนาดประมาณ 2.5 มิลลิเมตร เมล็ด รูปไข่ สีน้ำตาล
เป็นมัน
การใช้งานด้านภูมิทัศน์ (Landscape Used) : ปลูกเป็นแปลงประดับสวน ดอกมีหลายสี ตัดแต่งทรงพุ่มได้ ปลูกริมทางเดิน ริมถนน ปลูกริมทะเล
ประโยชน์ : ตัดดอกทำดอกไม้แห้งหรือบุหงารำไป ต้นชนิดดอกขาวต้มดื่มรักษากามโรค ขับปัสสาวะ
ต้นสีม่วงบานสะพรั่งเลย