สรุปลักษณะและข้อมูลพรรณไม้
(สรุปลักษณะและข้อมูลพรรณไม้ ตั้งแต่หน้า 2-7 และข้อมูลพื้นบ้านหน้า 1 ในลักษณะเรียงความบรรยายพรรณไม้ )
ชื่อพันธุ์ไม้ ตะไคร้หอม รหัสพรรณไม้ 7-34190-001-084
พืชล้มลุก อยู่กลางแจ้ง มีเหง้า ลำต้นตั้งตรง สูง 2 เมตร ออกเป็นกอ ลำต้นแตกจากเหง้าใต้ดินเป็นกอ ลำต้นเป็นข้อๆ ลำต้นสีแดง ทรงพุ่มกลม ใบเป็น ใบเดี่ยว ออกเรียงสลับ ใบรูปขอบขนานปลายแหลม ใบยาว กว้าง 5-20 มิลลิเมตร ยาวประมาณ 50-100 เซนติเมตร แผ่นใบแคบ ยาว และนิ่ม มีสีเขียว ผิวเกลี้ยง ขอบใบเรียบ คม กลิ่นหอมเอียน ปลายใบห้อยลงปรกดิน ก้านใบเป็นกาบซ้อนกันแน่นสีเขียวปนม่วงแดง ระหว่างใบกับกาบ มีแผ่นรูปไข่ปลายตัดยื่นออก มา ยาว 2 มม. มีขนกาบหุ้มติดทน กาบล่างสุดเกยซ้อนกัน ดอกช่อขนาดใหญ่ยาว 80 ซม. ใบประดับ คล้ายกาบ ยาว 25 มม. รองรับ ช่อดอกแยกเป็นหลายแขนงแต่ละแขนงมีช่อย่อย 4-5 ช่อ ดอกย่อยสีน้ำตาลแดง ผลแห้ง ไม่แตก
สรรพคุณและส่วนที่นำมาใช้เป็นยา
ใบและต้น – น้ำมันจากใบและต้น ใช้ปรุงกับน้ำหอมทาตัวป้องกันยุงกัด แก้ปากแตกระแหง แผลในปาก สตรีมีครรภ์รับประทาน มีฤทธิ์บีบรัดมดลูก ทำลายโลหิต ทำให้แท้งได้ ใช้ปรุงเป็นยาขับลมในลำไส้ ยาไทย ต้นแก้ริดสีดวงในปาก (คือปากแตกระแหง เป็นแผลในปาก) สตรีมีครรภ์รับประทาน ทำให้แท้ง บีบรัดมดลูก ขับลมในลำใส้ แก้แน่นตะไคร้หอมได้ถูกนำมาใช้ไล่แมลง อย่างแพร่หลายนานมาแล้ว โดยละลายน้ำมันตะไคร้หอม 7 ส่วน ผสมในแอลกอฮอล์ (70%) 93 ส่วนฉีดพ่นหรือตำใบสดหมักในแอลกอฮอล์ใน อัตราส่วน 1:1 ทาตรงขอบ ประตู ที่ปิดเปิดเสมอ หรือชุบสำลีแขวนเอาไว้หน้าประตูเข้าออกหรือใช้ใบตะไคร้หอม มัดแล้วทุบให้ช้ำวางไว้ตามมุมห้องหรือใต้เตียง