งานสวนพฤกษศาสตร์โรงเรียน โรงเรียนวารินชำราบ สพม. เขต 29

          ไม้พุ่ม   อยู่กลางแจ้ง  ทรงพุ่มกลม กว้าง  1.8  เมตร  ลำต้นเหนือดินตั้งต้นเองได้  ผิวเรียบ เห็นข้อปล้องค่อนข้างชัดเจน  ต้นอ่อนมีสีเหลืองปนเขียว  ต้นแก่ สีน้ำตาล ไม่มียาง
ใบเดี่ยวสีเขียวอ่อนปนเหลืองใบแก่สีเขียวเข้มขนาดแผ่นใบกว้าง 2.5 ซม.ยาว 1.4 ซม. ใบลายสีเหลืองสลับสีเขียว การเรียงตัวตรงข้ามสลับตั้งฉาก  ใบรูปรีปลายใบเรียวแหลม โคนใบสอบเรียวขอบใบเรียบ  ดอกช่อเชิงลด ออกปลายยอด กลีบเลี้ยงเป็นโคนติดกันปลายแยกเป็น 2-3 แฉก มีสีน้ำตาล   กลีบดอกโคนเชื่อมติดกันเป็นหลอด เกสรเพศผู้จำนวน 2 อัน สีเหลือง เกสรเพศเมีย 1 อัน สีส้ม รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ ไม่มีกลิ่นไม่มีผล



               

           ไม้พุ่ม อยู่กลางแจ้ง  สูง 3 เมตร ทรงพุ่มกลม กว้าง 2 เมตร ลำต้นเหนือดินตั้งตรงเองได้ เปลือกลำต้นสีน้ำตาล ผิวแตกเป็นสะเก็ดเห็นข้อปล้องไม่ชัดเจน  มียางสีขาวขุ่น  ใบเดี่ยว  เรียงสลับ  ใบอ่อนสีเขียวอ่อน ใบแก่สีเขียวเข้ม  รูปไข่กว้าง5-9ซม.ยาว7-15ซม .ปลายใบเรียวแหลม โคนใบมน ขอบใบจักฟันเลื่อย  ดอกช่อกระจะ ดอกออกตามซอกใบใกล้ปลายยอด  สีแดง  กลีบเลี้ยงแยกจำนวน5-6กลีบสีเขียว  กลีบดอกแยกกัน 5กลีบ  สีแดง เกสรเพศผู้มีจำนวน  70 อัน สีเหลือง เกสรเพศเมียสีเหลือง 1 อัน ก้านชูเกสรใหญ่ยาวมีจุกกลมสีแดง 5 แฉกอยู่ปลายยอด ไม่มีกลิ่น  ผลแห้งแก่แล้วแตก
          สรรพคุณ    ช่วยฟอกโลหิต บำรุงจิตใจให้แช่มชื่น บำรุงผิวพรรณ นอกจากนี้ยังช่วยรักษาและบรรเทาโรคเกี่ยวกับไต และโดยเฉพาะโรคเกี่ยวกับระบบสืบพันธุ์ของผู้หญิง เช่น เสียเลือดประจำเดือนมากเกินไป ประจำเดือนมาไม่สม่ำเสมอ รวมทั้งปัญหาเรื่องระดูขาว ส่วนอื่นๆ ของดอกชบายังใช้เป็นยารักษาโรคได้ด้วย เช่น เปลือกต้นชบาใช้รักษาโรคผิวหนังที่เกิดจากเชื้อรา ใบชบาใช้แก้แผลไฟไหม้น้ำร้อนลวก บำรุงผม               

          ไม้ต้น  อยู่กลางแจ้ง  สูง  22  เมตร  ทรงพุ่มรูปร่ม  กว้าง  18  เมตร  ลำต้นเหนือดิน ตั้งตรงได้เอง  ผิวเรียบเห็นปล้องไม่ชัดเจน  ต้นอ่อนสีน้ำตาล  ต้นแก่สีน้ำตาลอมแดง ไม่มียาง  ใบเดี่ยว เรียงรอบกิ่ง ใบอ่อนสีแดง  ใบแก่ด้านบนสีเขียว   ด้านล่างสีม่วงแดง  รูปหอกกลับ  กว้าง  4  เซนติเมตร   ยาว 10   เซนติเมตร  ปลายใบเรียวแหลม  โคนใบสอบ  ขอบใบเรียบ ดอกช่อซี่ร่มเชิงประกอบ ออกตามซอกใบ สีขาวนวล  ดอกเพศผู้อยู่ปลายช่อ ดอกสมบูรณ์เพศอยู่บริเวณโคนช่อ กลีบเลี้ยง โคนเชื่อมติดกัน ปลายแยกเป็นแฉกรูปสามเหลี่ยม 5 แฉก ไม่มีกลีบดอก เกสรเพศผู้มี 10 เส้น เกสรเพศเมีย 1 อัน  ไม่มีกลิ่น ผลสดรูปกระสวยหรือทรงรูปไข่ แบนเล็กน้อย ขอบเป็นสันปีก หรือไม่มีปีกกว้าง 2-5 ซ.ม. ยาว 3-7 ซ.ม. มี 1 อัน เมื่อ แห้งสีดำคล้ำ

          ประโยชน์เปลือกไม้ ใบ รวมทั้งรากและผลดิบในการฟอกย้อมหนัง ใช้ผลิตสีดำ ใช้ย้อมผ้าฝ้าย และทำหมึก เนื้อไม้มีคุณภาพดี ใช้ก่อสร้างบ้านเรือนและต่อเรือ  เปลือกและผลมีรสฝาด  แก้ท้องเสีย  ฟอกหนังสัตว์     เมล็ดในผลรับประทานได้