งานสวนพฤกษศาสตร์โรงเรียน โรงเรียนวารินชำราบ สพม. เขต 29

นางสาวจิรากาญจน์  พันละบุตร
ชั้น ม.5/1 เลขที่ 24

หมากผู้หมากเมีย  รหัส 7-34190-001-103
ชื่อไทย: หมากผู้หมากเมีย
ชื่อสามัญ:Cordyline
ชื่อวิทยาศาสตร์  :Cordyline fruticosa (L.) Goeppert           
ชื่อวงศ์ : Agavaceae
ชนิดพืช [Plant Type] : ไม้พุ่ม
ลักษณะทั่วไป (Characteristic) :   ไม้พุ่มขนาดเล็กถึงขนาดกลาง ลำต้นตั้งตรงมีขนาดเล็กกลม มีข้อถี่ ลำต้นมีสีน้ำตาลอ่อน
ใบ (Foliage) :    ใบเดี่ยว เรียงเวียนสลับแตกออกตามข้อของลำต้นซ้อนกันถี่   ใบรูปใบหอกแกมรูปขอบขนาน
กว้าง 2-10 เซนติเมตร  ยาว 20-50 เซนติเมตร   ปลายใบแหลม  โคนใบแผ่เป็นกาบใบหุ้มลำต้น  ขอบใบเรียบ แผ่นใบเป็นลอนคลื่นเล็กน้อยและมีสีสันแตกต่างกันไปตามชนิดพันธุ์ เช่นสีเขียวล้วน แดงล้วน เขียวแถบเหลือง หรือเขียวแถบแดง
ดอก (Flower) :    สีขาวอมเหลืองหรือม่วงแดง   ออกเป็นช่อแบบช่อแยกแขนงจากส่วนยอดของลำต้น  ช่อละ
5-10 ดอก ดอกย่อยมีขนาดเล็ก
ผล (Fruit) : ผลสดแบบมีเนื้อ ทรงกลม มีขนาดประมาณ 8 มิลลิเมตร ผลสุกสีแดง มีหลายเมล็ด
ประโยชน์ :  ใบใช้ขับพิษ แก้ไข้หวัดแก้ร้อนใน กระหายน้ำ

ลำโพง รหัส 7-34190-001-102
ชื่อวิทยาศาสตร์  Datura metel Linn.
วงศ์ SOLANACEAE
ชื่ออื่นๆ : ลำโพงขาว, กาสลัก, ลำโพงกาสลัก, ลำโพงแดง, ลำโพงดำ (ภาคกลาง), มะเขือข้าดอกดำ (ลำปาง), มะเขือบ้า (ภาคเหนือ, อีสาน), ละอังกะ (ส่วย-สุรินทร์), เลี้ยก (เขมร-สุรินทร์), มั่วโต๊ะโละ, เล่าเอี้ยงฮวย (จีน)
บางตำราเรียกว่า ดอกแก, ดอกแตร หรือแตรนางฟ้า
ลักษณะทั่วไป :เป็นไม้ล้มลุก ลำต้นเปราะ แต่เปลือกเหนียว
ใบ : เป็นใบเดี่ยวขนาดใหญ่ ปลายใบแหลม โคนใบไม่เท่ากัน ขอบเป็นคลื่น ใบคล้ายใบมะเขีอพวง มีสีเขียวอ่อน
ดอก : ออกเดี่ยว อยู่ตามง่ามใบหรือส่วนยอดของต้น ลักษณะดอกเป็นรูปแตรหรือลำโพง มีขนาดใหญ่ มีสีม่วง สีขาว หรือขาวอมเหลืองอมม่วง ถ้าดอกออกสีม่วงจะมีกลีบซ้อนๆ กัน 2-3 ชั้น
ผล : เป็นลูกกลมขนาดผลมะเขือเปราะ แต่มีหนาม เมื่อแก่จะแตกออกจะเห็นเมล็ดภายในสีน้ำตาลแบนอยู่เป็นจำนวนมาก
สรรพคุณ : ใบ : ใช้พอกกลากเกลื้อน แก้แผลเรื้อรัง แก้ฝี และช่วยให้ให้ผู้เป็นหืดหายใจสะดวก ใช้ทาเต้านมของหญิงลูกอ่อนที่ให้นมบุตร แก้อาการอักเสบของเต้านม
เมล็ด : ทุกพอแหลก แช่กับน้ำมันพืช ประมาณ 7 วัน ทาบริเวณที่ปวดเมื่อย หรือขัดยอก ช่วยบรรเทาอาการปวด และใช้ใส่ฟันที่เป็นรูจะช่วยบรรเทาปวดได้
ทั้งต้น : ทุกส่วนของลำต้นมีฤทธิ์เป็นยาเสพติด เป็นยาระงับความเจ็บปวด แก้อาการเกร็ง น้ำคั้นจากต้นเมื่อหยอดตาจะทำให้ม่านตาขยายเช่นเดียวกับการหยอดตา
ส่วนที่นำมาใช้ประโยชน์  คือ ดอก , ใบ , เมล็ด , ราก โดยมีสารสำคัญคือ แอลคาลอยด์กลุ่มAtropine,Hyoscine , และ Hyoscyamine ( มีพิษมาก ) โดยลำโพงทั้ง 3 ชนิดนั้นจะพบสารดังกล่าวในปริมาณที่แตกต่างกัน   

7-34190-001- 327  เทียนทอง
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Duranta erecta L.
ชื่อวงศ์ :  VERBENACEAE
ชนิดพืช [Plant Type] : ไม้
ลักษณะทั่วไป (Characteristic) : ไม้พุ่มขนาดเล็ก ลำต้นแตกกิ่งก้านจำนวนมาก ทรงพุ่มแน่นทึบ เปลือกสีน้ำตาลอ่อน
ใบ (Foliage) : ใบเดี่ยว เรียงตรงข้าม รูปรีถึงรูปไข่ กว้าง 1-1.5 เซนติเมตร ยาว 1.5-2 เซนติเมตร ปลายใบแหลม โคนใบสอบ ขอบใบหยัก แผ่นใบสีเขียวอ่อนอมเหลืองถึงสีเหลืองทอง
ดอก (Flower) : สีม่วง ออกเป็นช่อเเบบช่อกระจะที่ปลายกิ่ง โคนกลีบดอกเชื่อมติดกันเป็นรูปกรวย
ปลายแยกเป็น 5 แฉก ดอกบานเต็มที่กว้างประมาณ 1.5 เซนติเมตร
ผล (Fruit) : ผลสด รูปกลม ขนาด 0.5-0.8 เซนติเมตร สีเหลือง มีเมล็ด 1 เมล็ด
การใช้งานด้านภูมิทัศน์ (Landscape Used) : นิยมปลูกประดับสวน ทำขอบแปลง ตัดแต่งเป็นรั้ว ริมถนน
ทางเดิน สระว่ายน้ำ ทะเล ไม่ควรปลูกใกล้สนามเด็กเล่น

7-34190-001- 317  ชื่อไทย:ศรีตรัง
ชื่อสามัญ :      -     
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Jacaranda filicifolia D. Don.
ตระกูล  :    -
วงศ์ :  BIGNONIACEAE
ถิ่นกำเนิด :         -
ชื่ออื่นๆ : แคฝอย (กรุงเทพฯ), ศรีตรัง (ตรัง)

     ลักษณะทั่วไปเป็นไม้ยืนต้นผลัดใบสูง 5–10 เมตร เรือนยอดโปร่ง ใบเป็นใบประกอบแบบขนนก ออกตรงกันข้าม ใบย่อยเล็ก ออกดอกเป็นช่อใหญ่ตามกิ่ง ดอกสีม่วง กลีบดอก 5 กลีบเชื่อมกันเป็นหลอด เมื่อบานเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 1 ซ.ม.ออกดอกช่วงเดือนมกราคม-มีนาคม ผลเป็นฝักแบน เมื่อแก่แตกเป็น 2 ซีก เมล็ดมีปีก
สภาพที่เหมาะสม ดินทุกชนิด เป็นไม้กลางแจ้ง ต้องการน้ำและความชื้นปานกลาง
ถิ่นกำเนิด เป็นไม้ท้องถิ่นของอเมริกาใต้
เปลือก  ต้นสีน้ำตาลอ่อนปนเทา โตช้า   
ใบ  เป็นใบ ประกอบแบบขนนกสองชั้น   ออกตรงกันข้าม ใบย่อยขนาดเล็กมาก ปลายใบแหลม โคนใบมน 
ดอก  สีม่วง ออกเป็นช่อแขนงขนาดใหญ่ตามปลายกิ่ง โคนกลีบดอกเชื่อมกันเป็นหลอด มี 5 กลีบ เมื่อบานเส้นผ่าศูนย์  กลางประมาณ 2 เซนติเมตร 
ผล  เป็นฝักแบนกว้าง 1 - 1.5 เซนติเมตร ยาว 2 - 2.5 เซนติเมตร เมื่อแก่แตกออกเป็น 2 ซีก เมล็ดแบนขนาดเล็กมีปีก
ประโยชน์ ปลูกเป็นไม้ประดับ

7-34190-001- 306   เฟินราชินีเงิน

Pteris ensifomis cv. Victoriae
(en-si-four' miss)
ชื่ออื่น : เฟินเงิน, Sword Brake, เฟินราชินีเงิน (ชื่อทางการค้า)
   ใบประกอบขนนก 2 ชั้น  ปลายคี่ใบย่อยมี 2-5 คู่ ใ บย่อยขอบใบเขียวเข้ม  ด้านกลางใบสีขาวเทา ใบสปอร์ยาวและเรียวแคบกว่าใบปกติ ก้านใบยาว 7-15 ซ.ม.
ปลูกในร่มได้ดี มีผู้นำเข้าจากประเทศอังกฤษ ตั้งแต่เมื่อราวปี 2433 โดยไม่ทราบแหล่งกำเนิดที่แน่นอน มีหลากหลายสายพันธุ์

7-34190-001- 300  สร้อยฟ้า
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Passiflora x alato-caerulea Lindl.
ชื่อวงศ์ : PASSIFLORACEAE

ชนิดพืช [Plant Type] : ไม้เลื้อย
ลักษณะทั่วไป (Characteristic) :   ไม้เลื้อย   เนื้อแข็ง  อายุหลายปี   ลำต้นเป็นเหลี่ยม   มีมือพันออกตามซอกใบ
ใบ (Foliage) :   ใบเดี่ยว  เรียงตรงข้าม  ใบรูปไข่เว้าลึกเป็น 3 พู กว้าง 7-10 เซนติเมตร ยาว 7-10 เซนติเมตร
ปลายใบแหลม โคนใบมน ขอบใบจักฟันเลื่อยตื้น
ดอก (Flower) :    กลีบดอกด้านนอกสีขาวครีม  ด้านในสีม่วงอมชมพู   มีกลิ่นหอม ออกดอกเดี่ยวตามซอกใบ
กลีบเลี้ยงสีเขียว รูปขอบขนาน 5 กลีบ  เมื่อบานเต็มที่กลีบลู่ไปด้านหลัง มีรยางค์เส้นเล็กสีม่วงอยู่ตรงกลาง ส่วน
โคนและปลายสีครีม เรียงเป็นวง 2-3 ชั้น ดอกบานเต็มที่กว้าง 8-10 เซนติเมตร
ผล (Fruit) : ผลสด รูปรี มีเมล็ดจำนวนมาก
การใช้งานด้านภูมิทัศน์ (Landscape Used) : ดอกสวย  มีกลิ่นหอม  ปลูกเป็นไม้ดอกไม้ประดับริมรั้วหรือซุ้มทาง
เดิน ชอบอยู่กลางแจ้งแสงแดดจัด  ถ้าปลูกไว้ในร่ม  กิ่งก้านจะยืดยาว ไม่มีดอก ควรหมั่นตัดแต่งกิ่งเพื่อให้แตกยอด
ใหม่ จะทำให้ดอกมีขนาดใหญ่ขึ้น
ประโยชน์ : ดอกมีกลิ่นใช้แต่งกลิ่นอาหาร

สนมังกร รหัส 7-34190-001-445
สนมังกร เป็นไม้ยืนต้นอยู่ในวงศ์ CUPRESSACEAE มีลักษณะรูปทรงปิรามิดความ สูง 3-12 เมตร ลำต้นสีน้ำตาลเข้ม ใบสีเขียวเข้ม ไม่ผลัดใบ ขึ้นได้ดีในดินทั่วไป ความชื้นปานกลาง ชอบแสงเต็มวัน นิยมปลูกเป็นไม้ประธานในการจัดสวน นิยมปลูกเป็นกลุ่ม 3 หรือ 5 ต้น ปลูกเป็นแนวถนน การดูแลไม่ควรรดน้ำทรงพุ่มเพราะจะแตกทรงพุ่มไม่สวย
ชื่อวิทยาศาสตร์ Juniperus chinensis L.
ชื่อวงศ์ CUPRESSACEAE
ชื้อพื้นเมือง : สนมังกร
ลักษณะวิสัย : ไม้ต้น
ลักษณะเด่น : ใบสีเขียวเข้ม ไม่ผลัดใบ ลำต้นสีน้ำตาลเข้ม รูปทรงปิรามิด
ประโยชน์ : ปลูกเป็นไม้ประดับตกแต่งสถานที่
ลักษณะ:               
       รูปทรงปิรามิดความสูง 3-12 เซนติเมตร ลำต้นสีน้ำตาลเข้ม ใบสีเขียวเข้มไม่ผลัดใบ ขึ้นได้ดีในดินทั่วไป ความชื้นปานกลาง ชอบแสงเต็มวันนิยมปลูกเป็นไม้ประธานในการจัดสวน นิยมปลูกเป็นกลุ่ม 3 หรือ 5ต้น ปลูกเป็นแนวถนน การดูแลไม่ควรรดน้ำทรงพุ่มเพราะจะแตกทรงพุ่มไม่สวย       

ปาล์มหางสุนัขจิ้งจอก รหัส 7-34190-001-444
ชื่ออื่นๆ     หางหมาจิ้งจอก, ปาล์มฟ็อกเทล, Foxtail palm
ชื่อพฤกษศาสตร์    Wodyetia bifurcate A.K. Irvine
วงศ์    PALMAE
ลักษณะ    ปาล์มหางหมาป่าเป็นปาล์มต้นเดี่ยว  สูง 10-15 เมตร เส้นผ่านศูนย์กลาง 20-25 ซม. ต้นป่อง ใบ เป็นพวง ใบย่อยออกเป็นกระจุก ฟูคล้ายหางหมาป่า  ช่อดอก ออกใต้คอแผ่กระจายยาวประมาณ 0.50 เมตร  ผล เป็นเมล็ดกลมรี ผลสุกสีแดง ยาว 5-6 ซม. การขยายพันธุ์  เกสรผสมในต้นเดียวกัน  ประโยชน์ เป็นไม้ประดับ  ถิ่นกำเนิด ที่ออสเตรเลีย ปลูกในที่กลางแจ้ง

ทานตะวัน รหัส 7-34190-001-443
ทานตะวัน เป็นพืชปีเดียว (Annual plant) อยู่ในแฟมิลี Asteraceae มีฐานรองกลุ่มดอก (Inflorescence) ขนาดใหญ่ ลำต้นโตได้สูงถึง 3 เมตร ฐานรองกลีบดอกอาจกว้างได้ถึง 30 เซนติเมตร ชื่อ"ทานตะวัน"ถูกใช้อ้างอิงถึงพืชทั้งหมดในจีนัส Helianthus ด้วยเช่นกัน
ทานตะวัน เป็นพืชท้องถิ่นของอเมริกากลาง มีหลักฐานแสดงให้เห็นว่ามีการปลูกดอกทานตะวันในประเทศเม็กซิโกตั้งแต่ประมาณ 2600 ปีก่อนคริสตกาล[1]
ตำนานดอกทานตะวัน
ในเทพนิยายกรีกมีนางไม้ชื่อ Clytie ที่หลงรักเทพอพอลโล ซึ่งเป็นเทพแห่งดวงอาทิตย์ ได้เฝ้ามองอพอลโลทุกวันจนผมสีทองของเธอกลายเป็นกลีบดอกสีเหลืองและใบหน้า กลายเป็นดอกทานตะวัน ชื่อ Helianthus มาจากคำว่า helios ที่แปลว่าดวงอาทิตย์ กับคำว่า anthos ที่แปลว่า ดอกไม้
การเข้ามาของดอกทานตะวันในประเทศไทย
ดอกทานตะวันเข้ามาในประเทศในในรัชสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช โดยชาวเกาหลีนำมาปลูก
ลักษณะนิสัยของคนที่ชอบดอกทานตะวันที่สุด
เป็นคนเชื่อมั่นในตัวเองมาก และถือดีในความรู้ความสามารถของตนไม่น้อย ชอบพึ่งพาตัวเองมากกว่าคนอื่น เป็นคนตั้งเป้าหมายในชีวิตสูง
การใช้ประโยชน์
ทานตะวันเป็นพืชให้น้ำมันโดยสกัดจากเมล็ด น้ำมันดอกทานตะวันมีกรดไขมันไม่อิ่มตัวสูงสามารถนำไปใช้ในการฟอกหนังและประกอบอาหาร
ทานตะวันเป็นพืชที่มีบทบาทมากในการฟื้นฟูดิน ตัวอย่างเช่น ทานตะวันสะสมตะกั่วได้ 0.86 mg/kg เมื่อเลี้ยงแบบไฮโดรโพนิกส์[2] และส่งเสริมการย่อยสลายคาร์โบฟูรานได้ 46.71 mg/kg [3][4]

จิกทะเล รหัส 7-34190-001-442
ต้นจิกทะเล
ต้นไม้ประจำจังหวัดสมุทรสงคราม
ชื่อพันธุ์ไม้ จิกทะเล
ชื่อสามัญ -
ชื่อวิทยาศาสตร์  Barringtonia asiatica (Linn.) Kurz
วงศ์    MRYTACEAE
ชื่ออื่น    จิกเล (ทั่วไป), โคนเล (ภาคใต้), อามุง (มลายู-นราธิวาส)
ลักษณะทั่วไป
เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลาง มีลำต้นสูง 10 เมตร แผ่กิ่งก้านสาขาไปทั่วต้น กิ่งมีขนาดใหญ่ มีรอยแผลอยู่ทั่วไป เป็นรอยแผลที่เกิดจากใบที่ร่วงหล่นไป เปลือกต้นมีสีน้ำตาลหรือสีเทา ใบเป็นใบเดี่ยว สีเขียวเข้มสลับกันไปตามข้อต้น ผิวใบเกลี้ยงเป็นมัน ขอบใบเรียบ ออกดอกเป็นช่อสั้นๆ อยู่ตามปลายกิ่ง กลีบดอกสีขาว เกสรสีชมพูอยู่ตรงกลาง ออกดอกช่วงเดือนพฤศจิกายน-ธันวาคม ผลขนาดใหญ่ โคนเป็นสี่เหลี่ยมป้าน ปลายสอบ
ขยายพันธุ์  เพาะเมล็ด
สภาพที่เหมาะสม   ดินร่วนปนทราย หรือดินทราย เป็นไม้กลางแจ้ง
ถิ่นกำเนิด    หาดทรายชายทะเลทั่วไป

ข้าวหลามดง  รหัส 7-34190-001-441
ชื่อพื้นเมือง        ปอขี้แฮด
ชื่อวิทยาศาสตร์  Goniothalamus laoticus (Finet & Gagnep.) Ban
ชื่อวงศ์             ANNONACEAE
สถานภาพ         พืชหายาก
นิเวศวิยาและการกระจายพันธุ์
      ในประเทศ  ป่าดงดิบแล้ง ป่าเบญพรรณ ความสูงจากระดับน้ำทะเล 200-900 เมตร
      ในต่างประเทศ  พม่า กัมพูชา ลาว เวียดนาม
ลักษณะทั่วไป
    ต้นไม้  ไม้ต้นขนาดเล็กถึงขนาดกลางสูงได้ถึง 15 เมตร กิ่งอ่อนมีขนสีน้ำตาลเข้ม กิ่งลู่ลงต่ำ เรือนยอดเป็นพุ่มกลมทึบ สีเขียวเข้ม ลำต้นเปลาตรง เปลือกนอกสีน้ำตาลดำ แตกเป็นร่องตื้น ๆ ตามยาวของลำต้น เปลือกในสีขาวนวล ๆ
     ใบ  ใบเดี่ยว เรียงสลับ รูปขอบขนานถึงรูปขอบขนานแกมใบหอกกลับ กว้าง 4-7 ซม. ยาว 10-20 ซม. หลังใบเรียบเป็นมัน ท้องใบเรียบ เนื้อใบหนาและเหนียว ปลายใบแหลม โคนใบสอบเข้า เส้นแขนงใบไม่ชัดเจน
     ดอก ดอกเดี่ยวเป็นกระจุกสั้น ๆ ที่ลำต้น ตามกิ่ง ก้านหรือบริเวณเหนือซอกใบ กลีบดอกสีเหลืองแกมเขียว มีขน รูปไข่ปลายแหลม เนื้อกลีบหนา 3 กลีบ กลีบเลี้ยง 3 กลีบสั้น ๆ สีเขียว ก้านดอกยาว 0.8-1 ซม. สีเขียว กลิ่นหอมเย็น
     ผล ผลกลุ่ม ผลย่อยเป็นผลสด รูปทรงกระบอก เบี้ยว ๆ ปลายมน มีเมล็ด 2-4 เมล็ด
     ระยะเวลาการออกดอกและเป็นผล
          ออกดอก  เม.ย. -ก.ค.
          ผลแก่      มิ.ย.-ก.ย.
การขยายพันธุ์  เพาะกล้าจากเมล็ด
การใช้ประโยชน์
     ด้านเป็นไม้ประดับ  เป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็กที่มีเรือนยอดกลมทึบ เขียวเข้ม ปลูกได้ในที่ดินที่อุดมสมบูรณ์ หรือปรุงแต่ใหม่ ให้ร่มเงาได้ดี มีกลิ่นหอม
     ด้านสมุนไพร สรรพคุณ
          แก่น  ผสมแก่นส้านดิน รากเคดแช่น้ำดื่ม แก้ซางเด็ก หรือผสมลำต้นม้ากระทืบโรง ลำต้นกำลังช้างสาร ลำต้นกำลังเสือโคร่ง แก่นหรือรากเจ็ดช้างสารใหญ่ ดองเหล้าหรือต้มน้ำดื่ม บำรุงกำลัง     

พวงคราม  รหัส   7-34190-001- 275
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Petrea volubilis L.
ชื่อวงศ์           : VERBENACEAE             
ชื่อสามัญ        : Purple wreath, Sandpaper vine, Queen's wreath
ชื่อพื้นเมือง      : ช่อม่วง

ลักษณะทั่วไป (Characteristic) : ไม้เลื้อย  เนื้อเเข็ง  อายุหลายปี  เลื้อยแบบพาดพิงได้ไกลถึง 12 เมตร เปลือกสี
น้ำตาลอ่อน หรือสีเทาอ่อนกิ่งอ่อนมีขน

ใบ (Foliage) :   ใบเดี่ยว  เรียงตรงช้าม   รูปรีแกมรูปขอบขนาน กว้าง 5-7 เซนติเมตร ยาว 8-11 เซนติเมตร ปลายใบแหลม   โคนใบสอบ แผ่นใบค่อนข้างหนาแข็ง ผิวใบด้านบนสีเขียวเข้ม ด้านล่างสีจางกว่าและเป็นขุย

ดอก (Flower) : สีม่วงเข้ม ออกเป็นช่อแบบช่อกระจะตามซอกใบ  ช่อดอกยาว 20-25 เซนติเมตร  ใบประดับ
สีม่วงอ่อนถึงสีคราม  รูปขอบขนานปลายมน   โคนใบประดับเชื่อมกันเป็นหลอด  ปลายแยก 5 กลีบ โคนกลีบ
ดอกเชื่อมเป็นหลอด ปลายแยก 5 กลีบ มี 1 กลีบแต้มสีขาว ร่วงง่าย ดอกบานเต็มที่กว้าง 2-3 เซนติเมตร

ผล (Fruit) : ผลสด ติดอยู่บนกลีบประดับ มีขนนุ่มปกคลุม มี 1 เมล็ด

การใช้งานด้านภูมิทัศน์ (Landscape Used) : ปลูกขึ้นซุ้มหรือปลูกข้างรั้ว ดอกมีสีสวยสะดุดตา เมื่ออากาศเย็น
และแห้งจะมีดอกสะพรั่งเป็นช่อใหญ่สะดุดตาแต่เจริญเติบโตช้า

พิกุล รหัส 7-34190-001- 274                        
ชื่อวิทยาศาสตร์  : Mimusops elengi L.
ชื่อสามัญ         :  Bullet wood,  Tanjong tree,  Medlar, Spanish cherry
ชื่อวงศ์            :  SAPOTACEAE
ชื่อพื้นเมือง       :  กุน แก้ว ซางดง พิกุลเขา พิกุลเถื่อน พิกุลป่า
ถิ่นกำเนิด         :    อินเดีย พม่า ศรีลังกา

รูปลักษณะ : ไม้ยืนต้นขนาดกลาง มียางสีขาว ดอกออกเป็นช่อ ผลกลมโตสีแดงแสดรับประทานได้ มีรสฝาด หวานมัน เป็นไม้ปลูกกันทั่วไป ดอกสีนวลใบสีเขียว หนามัน   

ลักษณะทั่วไป (Characteristic) : ไม้ต้นขนาดกลาง ไม่ผลัดใบ เรือนยอดทรงกลมหนาทึบ เปลือกสีน้ำตาลอมเทามีรอยแตกตามยาวของลำต้น

ใบ (Foliage) : ใบเดี่ยว เรียงเวียนห่างๆ ใบรูปรี รูปไข่หรือรูปขอบขนาน กว้าง 2-6.5 เซนติเมตร ยาว 7.5-15 เซนติเมตร ปลายใบแหลมเป็น ติ่งสั้นๆ โคนใบมน ขอบใบเป็นคลื่น ผิวใบด้านบนสีเขียวเข้มเป็นมัน

ดอก (Flower) : สีขาวนวล  มีกลิ่นหอม   ออกเป็นดอกเดี่ยวหรือดอกรวม  เป็นช่อแบบช่อกระจุกตามซอกใบ
หรือปลายกิ่ง  กลีบเลี้ยง 8 กลีบ  เรียงซ้อนกัน 2 ชั้น  กลีบดอก 24 กลีบ  ดอกบานเต็มที่กว้าง 0.7-1 เซนติเมตร

ผล (Fruit) : ผลสดแบบมีเนื้อเมล็ดเดียว  ทรงไช่ปลายแหลม  ผลสุกสีแดงอมส้ม  กว้าง 1.5 ซม.   ยาว 2.5-3 เซนติเมตร  เนื้อสีเหลือง รสหวานอมฝาด มีเมล็ดแข็งแบนรี สีดำเป็นมัน 

การใช้งานด้านภูมิทัศน์ (Landscape Used) :   ทรงพุ่มใบทึบ   สวยงาม  ตัดแต่งรูปทรงได้   ปลูกประดับอาคาร
ให้ร่มเงา ปลูกบริเวณลานจอดรถ ริมถนน ดอกมีกลิ่นหอมบานวันเดียว ผลดึงดูดสัตว์

ประโยชน์ :   ใบแก้หืด ดอกบำรุงโลหิต เมล็ดขับปัสสาวะ เปลือกต้นแก้เหงือกอักเสบ แก่นแก้ไข้ รากบำรุงโลหิตและละลายเสมหะ ผลเป็นอาหารของคนและนกได้

สรรพคุณและส่วนที่นำมาใช้เป็นยา

พิลังกาสา  รหัส 7-34190-001- 273  
ชื่อพฤกษศาสตร์  : Ardisia elliptica Thunb.
ชื่อวงศ์             : MYRSINACEAE
ชื่ออื่นๆ             : ทุลังกาสา รามใหญ่ ลังกาสาตีนจำ (เลย) ผักจำ ผักจ้ำแดง (เชียงใหม่, เชียงราย)

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
       ไม้ต้นขนาดย่อม สูง 2-3 เมตร ใบเป็นใบเดี่ยว ออกสลับกันเป็นคู่ ๆ ตามข้อต้น ลักษณะใบเป็นรูปไข่ ปลายแหลม โคนใบสอบ ขอบใบเรียบ ไม่มีจักร ใบจะหนา ใหญ่ มีสีเขียวเป็นมัน ดอกออกเป็นช่ออยู่ตามปลายกิ่ง หรือตามส่วนยอด ดอกมีสีชมพูอมขาว ผลโตเท่าขนาดเม็ดนุ่น เมื่อยังอ่อนเป็นสีแดง ผลแก่จะเป็นสีม่วงดำ
        พิลังกาสาเป็นไม้พุ่มขนาดใหญ่หรือขนาดกลาง  ใบ  เดี่ยว เรียงเวียนสลับ รูปรีแกมรูปใบหอก  เมื่ออ่อนใบแดง ดอกช่อ  เป็นช่อกระจุก   สีชมพู หรือแดงอ่อน  ผลสด รูปทรงกลม สีดำ  มีรสฝาดเล็กน้อย   การขยายพันธุ์  เพาะเมล็ด  ตอนกิ่ง 
ประโยชน์ ราก รักษากามโรคและหนองใน   เปลือก แก้ไข้ ท้องเสีย  ต้น รักษาโรคเรื้อน ใบ รักษาโรคตับพิการ   ดอก ฆ่าเชื้อโรค  ผล แก้ไข้ ท้องเสีย   ใบอ่อน รับประทานเป็นผัก   พิลังกาสาขึ้นตามป่าทั่วไป และตามบ้านเรือน เรือกสวนไร่นา

ส่วนที่ใช้ และสรรพคุณ
     ใบ     -   แก้โรคตับพิการ แก้ท้องเสีย แก้ไอ แก้ลม
     ดอก   -   ฆ่าเชื้อโรค แก้พยาธิ
     เมล็ด  -   แก้ลมพิษ
     ราก    -   แก้กามโรค และหนองใน พอกปิดแผล ถอนพิษงู
     ต้น     -   แก้โรคผิวหนัง โรคเรื้อน
   
สารที่พบ
      α - amyrin, rapanone  ฤทธิ์ทางเภสัชวิทยา - ต้านเชื้อแบคทีเรีย ยับยั้ง platelet activating factor receptor binding