งานสวนพฤกษศาสตร์โรงเรียน โรงเรียนวารินชำราบ สพม. เขต 29

เรื่อง มะลิพวง มะลุลี
ชื่อนางสาวอารียา เนตรโอภาส ชั้ม.5/1 เลขที่19

ชื่อวิทยาศาสร์     Solandra grandiflona Swartz..

ตระกูล                 SOLANACEAE

ชื่อสามัญ               -
ลักษณะทั่วไป
ต้น            เป็นไม้เถาที่มีขนาดใหญ่ เถาหรือลำต้น มีสีเขียวเข้ม และเมื่อเถาแก่ก็จะเป็นสีน้ำตาล เถา
                  เกลี้ยง ไม่มีขน

ใบ              เป็นไม้ใบเดี่ยว จะแตกใบบริเวณปลายกิ่ง ใบถี่ ใบเป็นรูปรีหรือรูปแกมขอบขนาน ปลายใบ
                  แหลมโคนใบสอบเว้าหาก้านใบ ใบมีสีเขียวเข้ม ก้านใบกลมสีเขียว ค่อนข้างยาวและแข็ง

ดอก           เป็นไม้ดอกเดี่ยว ออกดอกตามซอกใบและบริเวณปลายกิ่งลักษณะของดอกเป็นรูปทรงกรวย
                  ที่มีขนาดใหญ่ บริเวณปากกรวยจะคอดและปลายดอกจะแยกออกเป็น 5 กลีบ หรือ 5 แฉก
                  ดอกสีเหลืองและภายในดอกจะเป็นแถบสีม่วงแดงเป็นเส้น ๆ ตามยาว ประมาณ 10 เส้น มี
                  กลีบเลี้ยงเชื่อมติดกันเป็นหลอดที่โคนดอก ดอกด้วยทองจะมีกลิ่นหอมจัดในตอนเย็น
  ฤดูกาลออกดอก จะออกดอกในช่วงเดีอนตุลาคม - มกราคม
การปลูก  ควรปลูกถ้วยทองบริเวณริมรั้ว เพื่อให้เถาถ้วยทองสามารถใช้รั้วเป็นหลักยึดเกาะ เพื่อการทรงตัว
ของลำต้น หรืออาจจะปลูกทำเป็นซุ้มประตูโดยใช้โครงเหล็กดัดหรือโครงไม้ก็ได้ การปลูกส่วนใหญ่
มักจะนิยมนำกิ่งที่ได้จากการปักชำมาปลูกมากกว่าการเพาะเมล็ด ให้ปลูกลงดินโดยขุดหลุมปลูกให้
มีความกว้างลึกประมาณ 1 x 1 หรือ 1 x 1.5 ฟุต แล้วรองก้นหลุมด้วยปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมักก็ได้ประมาณ
1/4 ของหลุม กลบดินเล็กน้อย แล้ววางกิ่งชำลงกลางหลุม กลบดินพอแน่น แล้วรดน้ำให้
การดูแลรักษา
แสง           เป็นไม้กลางแจ้งที่ต้องการแสงแดดมาก

น้ำ              ชอบน้ำปานกลาง หากเป็นระยะการปลูกให้รดน้ำวันละ 2 ครั้ง เช้าและเย็น แต่เมื่อต้นโตแล้วให้
                  รดน้ำวันละ 1 ครั้ง เฉพาะช่วงเช้าและควรรดในปริมาณที่พอเหมาะ คือจะต้องรดให้ดินชุ่ม แต่ต้อง
                  ไม่ถึงกับมีน้ำขังจนแฉะ เพราะถ้าเป็นเช่นนั้นจะทำให้ระบบรากเสียได้

ดิน             เจริญเติบโตได้ดีในดินร่วนป นทราย ที่มีการระบายน้ำได้ดี

ปุ๋ย             เป็นไม้ที่ไม่ต้องการปุ๋ยมากนัก คือเพียงแต่ให้ปุ๋ยหมักหรือปุ๋ยคอกปีละ 2-3 ครั้ง ในบิเวณโคนต้น
                  ก็เพียงพอแล้ว โดยไม่จำเป็นต้องใช้ปุ๋ยวิทยาศาสตร์เข้าช่วย แต่หากต้องการใช้ใบดกก็ให้รดด้วย
                  ยูเรียสัปดาห์ละ 2 ครั้ง ติดต่อกันประมาณ 1 เดือน ใบก็จะเขียวชะอุ่มแล้วให้หยุดรดน้ำยูเรียได้

                 
โรคและแมลง
เป็นไม้ที่ไม่มีปัญหาเรื่องโรคและแมลงมากนัก

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Tabebuia rosea (Bertol.) DC.
ชื่อวงศ์ : Bignoniaceae
ชื่อสามัญ :    Pind tecoma,   Pink trumpet tree,   Rosy trumpet-tree
ชื่อพื้นเมือง : ชมพูอินเดีย ตาเบบูยา ธรรมบูชา   
ชนิดพืช [Plant Type] : ไม้ต้น   
ขนาด [Size] : สูง 15-25 เมตร   
สีดอก [Flower Color] : สีชมพูอ่อน ชมพูสด ขาว   
ฤดูที่ดอกบาน [Bloom Tiem] : ก.พ.-เม.ย.   
อัตราการเจริญเติบโต [Growth Rate] : โตเร็ว   
ลักษณะนิสัย [Habitat] : ขึ้นได้ในดินทั่วไป     
ความชื้น [Moisture] : ปานกลาง     
แสง [Light] : แดดเต็มวัน
ลักษณะทั่วไป (Characteristic) :  ไม้ต้นขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ ผลัดใบ เรือนยอดรูปไข่หรือทรงกลม แผ่กว้าง
เป็นชั้นๆ เปลือกต้นเรียบสีเทาหรือสีน้ำตาล เมื่ออายุมากเปลือกแตกเป็นร่อง กิ่งเปราะหักง่าย
  ใบ (Foliage) :  ใบประกอบรูปนิ้วมือ ใบย่อย 5 ใบ ก้านใบรวมยาว 5-30 เซนติเมตร ก้านใบย่อยยาว 0.5-2.5 เซนติเมตร ใบรูปขอบขนานหรือรูปไข่แกมรูปรี กว้าง 3-7 เซนติเมตร ยาว 7.5-16 เซนติเมตร   ปลายใบแหลม
หรือเรียวแหลม โคนใบมนหรือสอบ ขอบใบเรียบ แผ่นใบหนาสีเขียวเข้ม
  ดอก (Flower) : สีชมพูอ่อน ชมพูสดและขาว กลางดอกสีเหลือง ออกเป็นช่อแบบช่อกระจุกที่ปลายกิ่ง   มีดอก-
ย่อยจำนวนมาก โคนกลีบดอกเชื่อมติดกันเป็นหลอดปลายแยกเป็น 5 แฉก คล้ายรูปแตร   ยาว 5-7 เซนติเมตร มักบาน พร้อมกัน ร่วงง่าย ดอกบานเต็มที่กว้าง 5-8 เซนติเมตร
  ผล (Fruit) : ผลแห้งแตก เป็นฝักกลม ยาว 15-30 เซนติเมตร เมื่อแก่แตกเป็น 2 ซีก เมล็ดแบน สีน้ำตาล  มีปีก

   การใช้งานด้านภูมิทัศน์ (Landscape Used) :  ทรงพุ่มสวย  ดอกสวยมีสีสัน  ให้ร่มเงา  ปลูกริมถนน ลานจอดรถ
ปลูกเป็นกลุ่มในสนามโล่ง ทนน้ำท่วมชัง แต่กิ่งเปราะไม่เหมาะปลูกใกล้สนามเด็กเล่น ดอกร่วงมาก

มะเดื่อปล้อง รหัส 7-34190-001-135
ชื่อวิทยาศาสตร์ Ficus hispida Linn. f.
วงศ์ MORACEAE
ชื่อสามัญ -
ชื่ออื่น เดื่อปล้อง เดื่อป่อง เดื่อสาย เดื่อป้อง ตะเออน่า เอาแหน่ (กะเหรี่ยง) ฮะกอ สะนียา (นราธิวาส) 
แหล่งที่พบ พบทุกภาคของประเทศ
ประเภทไม้ ไม้ยืนต้น
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
ต้น ไม้ยืนต้นขนาดกลางสูงประมาณ 5-10 เมตร ลำต้นเดี่ยวตั้งตรงเปลือกหนา กิ่งแขนงแตกเป็นพุ่มทรงกลมทั้งต้น มีน้ำยางสีขาว ลำต้นมีรอยควั่นเป็นปล้องหรือเป็นข้อๆ คล้ายข้อไม้ไผ่ตลอดจนถึงกิ่ง
ใบ ใบเดี่ยวออกตรงข้ามกัน รูปไข่แกมขอบขนานหรือรูปขอบขนานแกมรูปไข่กลับ ผิวสากหนืดมือ คล้ายใบย่อยมีขนนาบกับแผ่นใบสีเขียวสด
ดอก มีสีเหลืองแกมเขียว ออกช่อกระจุกแน่น เจริญอยู่ในฐานรองดอกกลมกลวงเหมือนลูกแพร์ แกมรูปไข่กลับกว้าง ดอกย่อยแยกเพศอยู่บนต้นเดียวกันเป็นสีชมพูอ่อน
ผล กลมแป้นขนาดเล็กติดเป็นกลุ่มแน่น 10-15 ผล สีเขียวสดเมื่อแก่มีสีน้ำตาลปนเขียว
รสและสรรพคุณยาไทย »
ลำต้น เอามาตากแห้ง ต้มเอาน้ำดื่มแก้โรคกระดูก
ส่วนแก้ฝีเอาแก่นมาฝนกับน้ำปูนใส ทา แก้ฝีได้ดีมาก
ประโยชน์  ผล เป็นอาหารของนกและสัตว์ป่า เปลือก รักษาสิวฝ้า กระดูกแตก ใช้ทำเชือกหยาบๆ  ใบอ่อน รับประทานได้  ผลสุก ทำแยม ผลแห้ง รักษาแผลในปาก ทำให้อาเจียน พบตามป่าดิบและที่รกร้าง

บานบุรี รหัส 7-34190-001-134
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Allamanda cathartica L.
ชื่อวงศ์ : Apocynaceae   
ชื่อสามัญ : Common allamanda, Golden trumpet
ชนิดพืช [Plant Type] : ไม้พุ่ม
ลักษณะทั่วไป (Characteristic) : ไม้พุ่มกึ่งเลื้อยขนาดเล็ก ทุกส่วนของต้นมียางขาว
ใบ (Foliage) :  ใบเดี่ยว   เรียงตรงข้ามกันเป็นคู่หรือออกรอบข้อ  3-4 ใบ   ใบรูปขอบขนานหรือรูปใบหอก   กว้าง 4-5 เซนติเมตร  ยาว 8-15 เซนติเมตร ปลายใบแหลมเป็นติ่ง โคนใบสอบ ขอบใบเรียบ ผิวใบด้านบนสีเขียวเข้มเป็นมันเห็นเส้นใบชัดเจน
ดอก (Flower) :   สีเหลือง ออกเป็นช่อแบบช่อกระจุกที่ปลายกิ่ง กลีบเลี้ยงสีเขียว มี 5 กลีบ    โคนกลีบดอกเชื่อมติดกันเป็นหลอดปลายแยก 5 แฉก เป็นรูปปากแตร ดอกตูมกลีบดอกจะบิดไปทางเดียวกัน ดอกบานเต็มที่กว้าง 6-10 เซนติเมตร
ผล (Fruit) : ผลแห้งแตก ทรงกลม มีหนาม เมล็ดจำนวนมาก
การใช้งานด้านภูมิทัศน์ (Landscape Used) :   ดอกสวย   ปลูกประดับสวน   ตัดแต่งเป็นพุ่มได้ ปลูกริมถนน ทางเดิน ปลูกริมทะเล คลุมดิน ทนแล้ง ทนดินเค็ม ไม่ทนน้ำท่วมขัง ยางจากต้นมีพิษ

นางแย้ม
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Clerodendrum philippinum Schauer. var. pleniflorum Schauer.
ชื่อวงศ์ : LAMIACEAE   
ชื่อสามัญ : Glory flower, Fragrant clerodendrum
ชื่อพื้นเมือง : ปิ้งชะมด ปิ้งซ้อน ปิ้งสมุทร ส้วนใหญ่
ชนิดพืช [Plant Type] : ไม้พุ่ม
ลักษณะทั่วไป (Characteristic) : ไม้พุ่มขนาดเล็ก  ลำต้นตั้งตรงมีขนตามลำต้นและก้านใบ  มักแตกกอมาก กิ่งก้านสี่เหลี่ยม
ใบ (Foliage) : ใบเดี่ยว เรียงตรงข้าม ใบรูปไข่กว้าง กว้าง 8-11 เซนติเมตร ยาว 12-16 เซนติเมตร ปลายใบแหลม  โคนใบรูปลิ่มหรือรูปหัวใจ  ขอบหยักฟันซี่ห่าง แผ่นใบหนา ผิวใบด้านบนสีเขียวหม่น ผิวใบด้านล่างสีเขียวอ่อน มีขนละเอียดทั้งสองด้าน
ดอก (Flower) :   สีขาว กลีบนอกสีชมพูอมม่วง มีกลิ่นหอม ออกเป็นช่อแบบช่อกระจุกที่ปลายกิ่ง ช่อดอกยาว6-11 เซนติเมตร   ช่อละ 3-5 ดอก กลีบเลี้ยงสีม่วงแดง โคนเชื่อมติดกัน ปลายแยกเป็น 5แฉก   มีกลีบดอกจำนวนมากซ้อนกันแน่นลักษณะคล้ายดอกมะลิซ้อน   ทยอยบานและบานหลายวัน  ช่อดอกบานเต็มที่กว้าง6-10 เซนติเมตร
ผล (Fruit) : ผลสด ทรงกลมถึงรูปรี เมล็ดเดียว เเข็ง แต่ไม่ค่อยติดผล
การใช้งานด้านภูมิทัศน์ (Landscape Used) : ดอกสีสวยงาม มีกลิ่นหอมแรงตอนเย็น บานหลายวัน นิยมปลูก
ประดับสวนในบรรยากาศสวนป่า   ปลูกเพื่อบังสายตา ริมน้ำตก ลำธาร ถ้าปลูกที่แสงรำไรกิ่งจะยื่นยาว ดอกเล็กถ้าปลูกกลางแจ้ง และตัดแต่งอยู่เสมอ ดอกจะใหญ่
ประโยชน์    
ใบ – ใช้ประคบรักษาไขข้ออักเสบ รักษาโรคผิวหนัง  แก้ผดผื่นคัน
ราก – ใช้แก้ไข้ บำรุงประสาท ใช้รากฝนกับน้ำปูนใส ทารักษาเริมหรืองูสวัด ต้มรับประทานแก้ฝีภายใน ขับปัสสาวะ ไตพิการ

ตำลึง 
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Coccinia grandis (L.) Voigt [/b]
ชื่อวงศ์ : Cucurbitaceae
ชื่อสามัญ : Ivy Gourd
ชื่ออื่นๆ : ตำลึง (กลาง, นครราขสีมา), ผักแคบ (เหนือ), ผักตำนิน (อีสาน)
ลักษณะพฤกษศาสตร์ : ตำลึงละตำลึงเป็นผักพื้นบ้านหากินได้ทุกหัวระแหง ถ้าสังเกตให้ดีจะเห็นตำลึงขึ้นพันไม้อื่นหรือไม่ก็ขึ้นตามริมรั้วจะเรียกผักริมรั้วก็คงไม่ผิด ปกติบ้านใครมีที่มีทางก็แทบไม่ต้องซื้อหาให้เปลือง แต่ถ้าอยู่ในเมืองลองไปเมียงๆมองๆแถวตลาดสดหรือตลาดติดแอร์ดูเถอะ รับรองไม่ผิดหวัง ตำลึงมีคุณค่าทางอาหารสูงมาก และที่เห็นจะถูกใจคนรักสุขภาพแน่ ๆ ก็คือ ตำลึงมีเบต้าแคโรทีน ที่ช่วยลดอัตราเสี่ยงในการเกิดโรคมะเร็งและโรคหัวใจขาดเลือด นอกจากนี้ยังให้แคลเซียมอีกด้วย ส่วนใครที่มีปัญหาขับถ่าย น่าลองมารับประทานดู เพราะตำลึงมีกากใยที่ช่วยให้ระบบขับถ่ายทำงานได้ดี ตำลึง เป็นไม้เถาเลื้อยที่มีมือจับเพื่อเกาะยึดหลักหรือต้นไม้อื่นๆลำเถาสี เขียว
ใบ เป็นใบเดี่ยวสลับกันไปตามเถา ฐานใบรูปหัวใจ ปลายใบแหลม ขอบใบหยักแบบฟันเลื้อยตื้นๆ หยักเว้า 5 แฉก เส้นใบแยกจากโคนใบที่จุดเดียวกัน 5-7 เส้น ใบกว้าง 3-4 เซนติเมตร ก้านใบยาว 3-5 เซนติเมตร
ดอก เป็นดอกเดี่ยวออกที่ซอกใบ ออกเดี่ยวๆหรือออกเป็นกลุ่ม 2-3 ดอก เป็นไม้ที่ไม่สมบูรณ์เพศ คือ เพศผู้และเพศเมียจะอยู่คนละต้นกัน ซึ่งสังเกตได้จากใบ ถ้าใบหยักมากเป็นเพศผู้ แต่ดอกจะสีขาวทรงกระบอก หัวแฉก เหมือนกัน
ผล มีรูปร่างคล้ายแตงกวา แต่มีขนาดเล็กกว่า ผลที่อ่อนมีสีเขียว และมีลายขาว พอสุกจะกลายเป็นสีแดงสด เนื้อลักษณะสีแดงสามารถรับประทานได้
การขยายพันธุ์ : เมล็ด ใช้เมล็ดจากผลแก่ หยอดลงในหลุม เมื่อต้นกล้างอก หาไม้ปักเป็นหลัก เพื่อให้ตำลึงเลื่อย ปลูกได้ดีในดินร่วนซุย นอกจากนั้นสามารถนำเถาแก่ปักชำ โดยตัดเถาแก่ขนาด 5-6 นิ้ว ปักในถุงเพาะชำ เมื่อรากและยอดงอก ก็ย้ายไปปลูกในหลุม
สรรพคุณทางยาและวิธีใช้
รักษาโรคเบาหวาน : ใช้เถาแก่ๆ ประมาณ 1 กำมือ ต้มกับน้ำ หรือน้ำคั้นจากผลดิบ ดื่มวันละ 2ครั้ง เช้า-เย็น จะสามารถช่วยลดน้ำตาลในเลือดได้
ลดอาการท้องอืดท้องเฟ้อ : ควรรับประทานสด ๆ เพราะเอนไซม์ในตำลึงจะย่อยสลายง่ายเมื่อโดนความร้อน
ลดอาการคัน อาการอักเสบเนื่องจากแมลงกัดต่อยและพืชมีพิษ : นำใบตำลึงสด 2-20 ใบ ตำให้ละเอียดผสมกับน้ำ คั้นเอาน้ำ ทาบริเวณที่เป็นจนกว่าจะหาย (ใช้ได้ดี สำหรับหมดคันไฟ หรือใบตำแย)
แผลอักเสบ : ใช้ใบหรือรากสด ตำพอกบริเวณที่เป็น
แก้งูสวัด, เริม : ใช้ใบสด 2 กำมือ ล้างให้สะอาด ผสมพิมเสนหรือดินสอพอง 1 ใน 4 ส่วน พอกหรือทาบริเวณที่เกิดอาการ
แก้ตาช้ำตาแดง : ตัดเถาเป็นท่อนยาวประมาณ 2 นิ้วนำมาคลึงพอช้ำ แล้วเป่า จะเกิดฟองใช้หยอดตา
ทำให้ใบหน้าเต่งตึง : นำยอดตำลึง 1/2 ถ้วย น้ำผึ้งแท้ 1/2 ถ้วย นำมาผสม ปั่นให้ละเอียด พอกหน้า ทิ้งไว้ 20 นาที แล้วล้างออก ทำทุกวันได้จะดีมาก

ชื่อวิทยาศาสตร์   Cymbopogon citratus Stapf.
วงศ์      GRAMINEAE
ชื่ออื่นๆ   
                  ภาคเหนือ   :จะไค (Cha-khai)  จะไค้ (Cha-khai)
                   ภาคใต้   :   ไคร (Khrai)
                   ชวา   :    ซีเร (Sere)
ถิ่นกำเนิด   อินโดนีเซีย  ศรีลังกา  พม่า  อินเดีย  อเมริกาใต้  ไทย
รูปลักษณะ   ไม้ล้มลุกทีมีอายุได้หลายปี  ชอบดินร่วนซุย  ปลูกได้ตลอดปี  ใบสีเขียวยาวแหลม ดอกฟูสีขาว  หัวโตขึ้น
จากดินเป็นกอๆ  กลิ่นหอมฉุนค่อนข้างร้อน
สรรพคุณและส่วนที่นำมาใช้เป็นยา   
น้ำมันจากใบและต้น  –  แต่งกลิ่นอาหาร  เครื่องดื่ม  สบู่ลำต้นแก่หรือเหง้า     –  แก้อาการท้องอืดท้องเฟ้อ ขับปัสสาวะ  แก้นิ่ว  ขับประจำเดือน