งานสวนพฤกษศาสตร์โรงเรียน โรงเรียนวารินชำราบ สพม. อบอจ.

กระถินเทพา รหัส 7-34190-001-065

ชื่อวิทยาศาสตร์  Acacia mangium Willd.

ชื่อวงศ์  MIMOSACEAE

ชื่อสามัญ   Kra thin te pha (ไทย), Sabah salwood, Tongke hutan หรือ mangge hutan (อินโดนีเซีย)

ชื่อทางการค้า   Brown salwood (ชื่อทางการค้าของออสเตรเลีย)

ชื่อพื้นเมืองอื่น: กระถินบาร์ซาห์

เป็นพันธุ์ไม้ยืนต้นขนาดใหญ่โตเร็วมีความสูงถึง 30 เมตร แต่โดยปกติแล้วโตเต็มที่จะมีความสูงเกิน 15 เมตร มีช่วงยาวของลำต้นที่ปราศจากกิ่งก้านเกือบครึ่งหนึ่งของความสูงทั้งหมดขึ้นในที่โล่งแจ้ง มีการลัดกิ่งเองตามธรรมชาติ ต้นที่มีอายุมากๆ เปลือกแข็งหนา ขรุขระแตกเป็นร่องยาว และมีสีน้ำตาลอ่อนถึงเข้ม
รูปทรง (เรือนยอด)  จะมีลักษณะแคบและยาว
ใบ   ใบที่เห็นเป็นใบเทียมคล้ายใบกระถินณรงค์ มีลักษณะเป็นแบบใบเดี่ยวเกิดแบบสลับ ส่วนที่เห็นแผ่นใบ คือ ส่วนของก้านในเปลี่ยนรูปมาทำหน้าที่เป็นใบ ซึ่งใบอาจมีขนาดโตถึง 25x10  ซม
ดอก  เป็นดอกช่อรูปทรงกระบอกแบบหางกระรอก ยางประมาณ 10 ซม.
สี  สีขาว-สีครีม
กลิ่น  หอมอ่อนๆ
ออกดอกเดือนพฤษภาคม-มิถุนายน
ผล เป็นฝักที่มีลักษณะม้วนขยุกขยิก  ฝักอ่อนสีเขียว   ผลแก่  เป็นฝัก ฝักอ่อนจะมีสีเขียวในตอนแรกจะเหยียดตรง และจะมีเขียวเข้มเรื่องๆ จนเป็นสีน้ำตาลเข้ม-ดำ เมื่อฝักแก่จัด โดยฝักมีลักษณะบิดงอไปมา ขยุ้มเป็นกลุ่มก้อนแน่น ฝักเมื่อแก่เต็มที่จะแตกปริตามตะเข็บ เมล็ดแก่มีสีดำขนาด 3-5 มม. x 2-3 มม. จะห้อยติดอยู่กับใยสีส้ม ผลแก่สีน้ำตาลเข้ม

ประโยชน์และความสำคัญ   เนื่องจากกระถินเทพา เป็นไม้โตเร็ว เหมาะสำหรับปลูก
ในดินที่เสื่อมสภาพ เพราะสามารถตรึงธาตุไนโตรเจน
จากอากาศมาเป็นปุ๋ยบำรุงดิน เนื้อไม้แข็งนำมาทำ
เฟอร์นิเจอร์ได้ ทำไม้อัดได้ เยื่อกระดาษได้

สัก รหัส 7-34190-001-064

ชื่อวิทยาศาสตร์ Tectona grandis L.f.

วงศ์ LAMIACEAE

ชื่อสามัญ Teak

ชื่ออื่น ๆ เซบ่ายี้  ปีฮือ ปายี้ เป้อยี

ไม้ต้น ขนาดใหญ่ผลัดใบในฤดูร้อน   ลำต้นเปลาตรงเปลือกเรียบหรือแตกเป็นร่องเล็ก ๆ สีเทา โคนเป็นพูพอนต่ำ ๆ เรือนยอดเป็นพุ่มทรงกลมค่อนข้างทึบ เปลือกสีเทา เรียบ หรือแตกเป็นร่องตื้นตามความยาวลำต้น ใบ เดี่ยวใหญ่มาก ออกตรงข้ามกันเป็นคู่ ปลายใบแหลมโคนมน   ยาว 25 - 30 เซนติเมตร กว้างเกือบเท่ายาว ใบของต้นอ่อนจะใหญ่กว่า นี้มาก ผิวใบขนสากคายสีเขียวเข้ม   ขยี้ใบสดจะมีสีแดงเหมือนเลือด ดอก ขนาดเล็ก สีขาวนวลออกเป็นช่อตาม ปลายกิ่ง ผล แห้งค่อนข้างกลมเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 2 เซนติเมตร เปลือกแข็ง ภายในมี 1 - 3 เมล็ด

ประโยชน์ เนื้อไม้มีลายสวยงามแข็งแรงทนทาน เลื่อย ผ่า ไสกบตบแต่ง และชักเงาได้ง่าย ใช้ทำเครื่องเรือนและในการก่อสร้างบ้านเรือน ปลวก มอด ไม่ชอบทำลายเพระมีสารพวกเตคโตคริโนน

จามจุรี หรือ ก้ามปู รหัส 7-34190-001-063

ชื่อวิทยาศาสตร์ Samanea saman (Jacq.) Merr.

ชื่อวงศ์ MIMOSACEAE

ชื่อสามัญ Rain Tree , East Indian Walnut , Monkey Pod

ชื่ออื่น ก้ามกราม ก้ามกุ้ง ก้ามปู ฉำฉา ตุ๊ดตู่

ไม้ต้น  ขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ สูงถึง 15 - 30 เมตร ไม่ผลัดใบ เรือนยอดแผ่กว้างคล้ายรูปร่ม 
เปลือก สีน้ำตาลดำ แตกล่อนง่าย กิ่งอ่อนมีขนนุ่ม 
ใบ  ประกอบรูปขนนกสองชั้น ออกสลับ มีใบย่อย 2 -10 คู่ แผ่นใบย่อยรูปไข่ หรือรูปขนม เปียกปูนเบี้ยว กว้าง 1 - 4 เซนติเมตร ยาว 1.5 - 6 เซนติเมตร ปลายใบมน โคนเบี้ยว 
ดอก  เล็กสีชมพูออกรวมกันเป็น กระจุกบนก้านช่อตามซอกใบที่ปลายกิ่ง 
ผล  เป็นฝักรูปขอบขนานหรือโค้งเล็กน้อย   กว้าง 1.5 - 2.5  เซนติเมตร  ยาว 15 - 20   เซนติเมตร  เมื่อแก่เป็นสีดำ มีเนื้อนิ่ม ฝักจะไม่แตก แต่จะหักเป็นท่อน ๆ  เมล็ดเล็ก   รูปรี  ค่อนข้างกลม  มี 15 - 25 เมล็ด

ประโยชน์ ต้นใช้เลี้ยงครั่ง   ลายไม้สวยใช้ทำเครื่องเรือน บุผนัง แกะสลัก ใบใช้หมักทำปุ๋ย

มะกอกเกลื้อน รหัส 7-34190-001-062

ชื่อวิทยาศาสตร์ Canarium subulatum Guill.

วงศ์ BURSERACEAE

ชื่ออื่น : มะกอกเลือด กอกกัน มะเกิ้ม มะเลื่อม มักเหลี่ยม โมกเลื่อม ชาลัก

ลักษณะทั่วไป : ไม้ยืนต้น ลำต้น สูง 10-15 เมตร เปลือกสีน้ำตาล เมื่อสับดูจะมีกลิ่นหอมแรงและมียางสีขาว ใบ เป็นใบประกอบแบบขนนก มีใบย่อย 2-5 ใบ มีหูใบที่หลุดร่วงง่ายยาว 0.4-2.5 เซนติเมตร แผ่นใบย่อยมีตั้งแต่รูปค่อนข้างกว้างจนกระทั่วรูปหอก กว้าง 3.5-11 เซนติเมตร ยาว 9-18 เซนติเมตร ด้านบนมีขนประปรายที่เส้นกลางใบและขอบ ด้านล่างมีขนสั้น ๆ ทั่วไป ขอบใบหยักแบบเลื่อยตื้น ๆ มีขนเป็นกระจุกเล็ก ๆ ตามรอยหยัก ดอก ออกเป็นช่อตามง่ามใบและปลายกิ่ง ช่อดอกเพศผู้และเพศเมียแยกกัน ช่อดอกเพศผู้ยาว 7-25 เซนติเมตร ช่อดอกเพศเมียยาว 8-10 เซนติเมตร กลีบรองดอกเชื่อมติดกันเป็นรูปถ้วย ยาว 2.5-3.5 มิลลิเมตร ขอบหยัก เกสรตัวผู้ 6 อัน ในดอกเพศเมียเกสรตัวผู้มีขนาเล็ก ผล เป็นช่อ ช่อหนึ่ง ๆ มักมีเพียง 1-5 ผล ผลรูปไข่หรือค่อนข้างกลม กว้าง 1.5-2 เซนติเมตร ยาว 2.7-3.5 เซนติเมตร การขยายพันธุ์ โดยเมล็ด
นิเวศวิทยาและการแพร่กระจาย : พบทั่วไปในป่าเบญจพรรณ ป่าผลัดใบผสมป่าดิบ แล้งและทุ่งหญ้า ชอบขึ้นในที่แล้ง

ประโยชน์ : ยาง ทางแก้คันและเป็นเครื่องหอง ผล รับประทานได้ร รสฝาด แก้ไอ ขับเสมหะ นำไปดองรสฝาดหายไป

ต้น ต้มน้ำอาบบำรุงร่างกายให้มีกำลัง

ผล แก้ไอ ขับเสมหะ

ชงโค รหัส 7-34190-001-061

ชื่อสามัญ: Blake's bauhinia; Orchid tree; Purple bauhinia

ชื่อวิทยาศาสตร์: Bauhinia X blakeana S.T. Dunn

ชื่อวงศ์: CAESALPINIACEAE

ชงโค เป็นไม้ดอกยืนต้น ลำต้น ตรง สูง 5 – 15 เมตร แตกกิ่งเป็นมุมแหลมปลายกิ่งตั้ง กระจายทั่วทั้งลำต้น เปลือกชั้นนอกมีสีเทา ผิวขรุขระ เปลือกไม่หลุดลอกเปลือกชั้นในหนา 0.1 – 0.3 มม.
ใบ เป็นใบกระกอบเกิดกระจายทั่วกิ่ง เกิดเวียนสลับซ้าย ขวา ระนาบเดียวกัน ก้านใบกลมยาว 1 ซม. แผ่นใบเป็นรูปโค้งมน ปลายใบมนเข้าลึกแยกเป็นสองแฉก ผิวใบเรียบลื่น มีไขนวลปกคลุม ใบสีเขียวอ่อนเส้นใบนูนเด่น ขอบใบเป็นคลื่น
ดอก เป็นดอกเดี่ยว เกิดจากซอกมุมใบ และปลายใบ ก้านดอกยาว 1 – 2 ซม. ลักษณะดอกสมบูรณ์เพศ มีกลีบเลี้ยง 5 กลีบ กลีบดอก 5 กลีบ มีเกสรตัวผู้ 8 – 9 อัน ดอกมีกลีบหอมอ่อน ๆ ดอกมีตั้งแต่สีชมพู ม่วงเข้ม ขาว ผล เป็นผลแห้ง ชนิดผลรวม เป็นฝักแบนกว้าง 2 – 3 ซม. ยาว 20 - 30 ซม. ผิวขรุขระ เนื้อแข็ง แม่แก่มีสีน้ำตาล รสฝาด เมล็ด แบนมีสีดำ เปลือกหุ้มเมล็ดค่อนข้างหนา เมื่อแก่จะแตกออกเป็น 2 ซีก
รสชาติ รสฝาด
ประโยชน์   

ราก  ใช้เป็นยาขับลม

เปลือก  แก้บิด แก้ท้องร่วง

ดอก  แก้ไข้ระบาย[/font]