การะเกด รหัส 7-34190-001- 330

[สุดารัตน์ แพทย์ไชโย]

7-34190-001- 330  การะเกด

ชื่อพื้นเมือง : การะเกด การะเกดด่าง ลำเจียกหนู (กรุงเทพมหานคร), เตยด่าง เตยหอม (ภาคกลาง)
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Pandanus tectorius Blume
ชื่อวงศ์ : PANDANACEAE
ชื่อสามัญ : -
 
เป็นไม้พุ่มกึ่งยืนต้น  รูปทรงคล้ายต้นเตย  สูง ๓-๗ เมตร  ใบเรียวยาวคล้ายใบสับปะรด  ขอบใบเป็นหนามห่างๆ เป็นใบเดี่ยวเรียงวนรอบลำต้นเป็นเกลียว  รากงอกจากลำต้นส่วนบนหยั่งลงถึงพื้นดินช่วยค้ำยันลำต้น  ใบสีเขียวยาว ๑-๒ เมตร  ปลายใบเรียวแหลม
ดอกเป็นช่อตั้งออกตามกลางยอด  กาบหุ้มดอกสีเหลืองนวล  หุ้มเกสรอยู่ภายในอย่างมิดชิด  กลิ่นหอมเย็น  ติดผลมีก้านยาว  รูปร่างคล้ายผลสับปะรด  ห้อยลงมาข้างต้น  เมื่อแก่จัดมีผิวสีแดง  กินได้  รสคล้ายผลสับปะรด  การะเกดชอบขึ้นในที่ชื้นแฉะ  เป็นไม้พื้นบ้านชนิดหนึ่งของไทยและเขตร้อนชื้นของทวีปเอเชีย 
          ปัจจุบันมีการะเกดอีกชนิดหนึ่งได้รับการนิยมนำมาปลูกเป็นไม้ประดับ  คือการะเกดด่าง  เป็นการะเกดที่มีใบสีเหลืองเป็นทางยาว  แลดูงดงามกว่าการะเกดที่มีใบสีเขียว  เป็นพันธุ์ไม้จากต่างประเทศ  มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Pandanus  variegates  Miq.  มีใบสวยงาม  แต่ไม่มีดอกหอมเหมือนการะเกดไทย สรรพคุณทางสมุนไพร     ใช้ดอกต้มรับประทาน  แก้เสมหะ  แก้เจ็บอก  ใช้ทำเป็นยาบำรุงธาตุ
ประโยชน์ของการะเกด
               ตามตำราสรรพคุณสมุนไพรของไทย  ระบุสรรพคุณทางยาว่า
               ดอก  :  รสสุขุมหอม  แก้โรคในอก  เจ็บอก  บำรุงหัวใจ  แก้เสมหะ  บำรุงธาตุ  ปรุงเป็นยาหอม  ทำให้ชุ่มชื่นหัวใจ
               ยอด  :  ใช้ต้มกับน้ำให้สตรีดื่มหลังคลอดบุตรใหม่ๆ 
ดอกของการะเกดมีกลิ่นหอมชื่นใจ  ใช้อบเสื้อผ้าให้มีกลิ่นหอม  นำไปเคี่ยวกับน้ำมันใส่ผมในสมัยก่อนการะเกดเป็นไม้ประดับได้ดี  เพราะมีรูปทรงเฉพาะตัวที่งามแปลกตา  ปลูกง่าย  ทนทาน  อายุยืนยาว  หาพันธุ์ได้ง่าย
               ใบการะเกดนำมาจักสานเป็นเครื่องใช้สอยต่างๆ ได้ดี  เช่น  เสื่อ  กระสอบ  หมวก  กระเป๋า  เป็นต้น