ตะโกนา รหัส 7-34190-001- 357

[ชูเกียรติ]

ตะโกนา  รหัส 7-34190-001- 357
ชื่อท้องถิ่น: ตะโกนา, โก
ชื่อพฤกษศาสตร์: Diospyros rhodocalyx    Kurz
ชื่อวงศ์:     EBENACEAE
ชื่อสามัญ:   Ebony
ต้น:     ไม้ยืนต้นขนาดกลาง สูงประมาณ 15 เมตร เปลือกดำและแตกเป็นสะเก็ดหนาๆ กระพี้ขาว
ใบ:     ใบเดี่ยวออกเรียงสลับรูปไข่กลับ รูปสี่เหลี่ยมขนมเปียกปูนกลายๆ และรูปป้อม กว้าง 2.5-7 ซม. ขาว 3-12 ซม. โคนใบสอบเป็นรูปลิ่มบางทีก็ป้องหรือป้านปลายใบโค้งมน ป้านหยักเว้าเข้าหรือหยักขอดเป็นติ่งสั้นๆ เนื้อในบาง บางทีก็ค่อนข้างหนา ด้านบนเกลี้ยงด้านล่างตอนแรกๆ พอมีขนนุ่มบ้าง เส้นแขนงใบมี 5-8 คู่ เส้นอ่อนคดไปมาพอมองเห็นได้ทางด้านหลังใบและขึ้นเด่นชัดทางท้องใบ เส้นร่างแหพอสังเกตเห็นได้ทั้งสองด้าน เส้นกลางใบมักออกสีแดงเรื่อๆ เวลาใบแห้ง ก้านใบยาว 2-7 มมง แรกๆ มีขนนุ่ม
ดอก :    ดอกเป็นช่อดอกเพศผู้และเมีอยู่ต่างต้นกัน ดอกเพศผู้ออกเป็นช่อเล็กๆ ช่อหนึ่งมีประมาณ 3 ดอก ตามง่ามใบ ทั้งกลีบดอกและกลีบรองดอกมีอย่างละ 4 กลีบ ก้านดอกยาว 1-2 มม.มีขนนุ่มกลีบรองดอกยาว 3-4 มม. โคนกลบเชื่อมติดกันเป็นรูปถ้วยปากกว้างด้านนอกมีขนนุ่ม ข้างในมีขนยาวๆ แน่น กลีบดอกยาว 8-12 มม. เชื่อมติดกันเป็นรูปเหยือกน้ำหรือรูปป้องๆ ปลายแยกออกเป็นแฉกเล็กๆ เกลี้ยงเกลาทั้งสองด้าน มีเกสรตัวผุ้ 14-16 อัน มีขนแข็งๆ แซมรังไข่เทียมมีขนแน่น ดอกเพศเมียออกเป็นดอกเดี่ยวๆ ตามง่ามใบ ทั้งกลีบดอกและกลีบรองกลีบดอกมีอย่างละ 4 กลีบ ก้านดอกยาว 2-3 มม. มีขนนุ่มกลีบรองกลีบดอกและกลีบดอกมีลักษณะเหมือนดอกเพศผู้แต่มีขนาดใหญ่กว่า รังไข่ป้อมมีขนเป็นเส้นไหมคลุมภายในแบ่งเป็น 4 ช่อง แต่ละช่องมีไข่อ่อนหนึ่งหน่วย หลอดท่อรังไข่มีหลอดเดียวมีขนแน่น ปลายหลอดแยกเป็นสองแฉก เกสรตัวผู้เทียมมี 8-10 อัน มีขนแข็งๆ แซม
ผล:   กลมมีขนาด 1.5-2.5 ซม. ผลอ่อนมีขนสีน้ำตาลแดงคลุม ขนเหล่านี้หลุดร่วงงายโคนและปลายผลมักบุ๋ม กลีบจุกผลชี้ออกหรือแนบลู่ไปตามผิวผล ข้างในมีขนสีน้ำตาลแดงและมีขนนุ่มทางด้านนอกฟื้นกลีบจบและขอบกลีบมักเป็นคลื่น เส้นลายกลีบพอสังเกตเห็นได้ชัด ก้านผลสั้นมาก 2-3 มม. เมล็ดถ้าตัดตามขวางจะเห็นว่าระหว่างเปลือกนอกกับเนื้อขาวๆ ข้างในไม่เรียบ
การใช้ประโยชน์ทางด้านนิเวศน์: ตะโกมีผลดกออกทุกปี เป็นอาหารให้แก่สัตว์จำนวนมาก
การใช้ประโยชน์ทางด้านภูมิสถาปัตย์: ต้นตะโกนิยมนำเอามาทำไม้ดัดเพื่อตกแต่งสวน หรือสนามหญ้า ปลูกและเลี้ยงดูง่าย
การใช้ประโยชน์ทางด้านโภชนาการ: ผลสุกรับประมาณเป็นอาหารได้ รสหวานปนฝาด
การใช้ประโยชน์ทางด้านสมุนไพร
ผล : มีรสฝาดหวาน แก้ท้องร่วง แก้ตกเลือด แก้ปวดท้อง จับพยาธิ แก้กระษัย แก้ฝี และแผลเน่าเปื่อย
เปลือกต้น:  เนื้อไม้ รสเฝื่อนฝาดขม บำรุงธาตุ ช่วยย่อยอาหาร บำรุงความกำหนัด ทำให้เกิดกำลัง แก้มุตกิต ระดูขาวน้ำต้มเปลือกและเนื้อไม้ตะโก มีสรรพคุณแก้โรคกามตายด้าน กระตุ้นร่างกายให้สดชื่นแข็งแรง บำรุงกำลัง บำรุงธาตุ นั่นเอง
แก้รำมะนาด ปวดฟัน และเป็นยาอายุวัฒนะ[/font]