งานสวนพฤกษศาสตร์โรงเรียน โรงเรียนวารินชำราบ สพม. เขต 29

นายศักรินทร์ แก้วบุญเรือง ม.5/1 เลขที่4

พุทธรักษา รหัส 7-34190-001-096 
ชื่อสามัญ    Butsarana
ชื่อวิทยาศาสตร์     Canna indica Linn.
วงศ์   CANNACEAE
ชื่ออื่น -
ลักษณะทั่วไป
  พุทธรักษาเป็นพรรณไม้ล้มลุก เนื้ออ่อนอวบน้ำ ลำต้นสูงประมาณ 1–2 เมตร มีลำต้นอยู่ใต้ดินเรียกว่า เหง้า เจริญเติบโตโดยแตกหน่อเป็นกอคล้ายกล้วย ใบมีขนาดใหญ่สีเขียวโคนใบและปลายใบรีแหลม ขอบใบเรียบ กลางใบเป็นเส้นนูนเห็นชัด ใบมีก้านใบยาวเป็นกาบใบหุ้มลำต้นซ้อนสลับกัน ออกดอกเป็นช่อตรงส่วนยอดของลำต้น ช่อดอกยาวประมาณ 15–20 เซนติเมตร ประกอบด้วยดอก 8–10 ดอก และมีกลีบดอกบางนิ่ม ขนาดของดอกและสีสรรแตกต่างกันไปตามชนิดพันธุ์

พลับพลึงแดง รหัส 7-34190-001-095
ชื่อวิทยาศาสตร์: Crinum amabile Donn.
ชื่อวงศ์: AMARYLLIDACEAE
ชื่อสามัญ: Red Crinum,Giant Lily
ถิ่นกำเนิด: มีถิ่นกำเนิดอยู่ในทวีปแอฟริกา
ลักษณะวิสัย: ไม้ล้มลุก
ลักษณะทั่วไป:  เป็นพรรณไม้ขนาดใหญ่ชนิดหนึ่ง  ซึ่งมีลำต้นอวบใหญ่  เนื้อในขาวและอ่อนนุ่ม  ลำต้นโตเต็มที่  จะมีความสูง 3- 4 ฟุต  ใบจะขึ้นรวมกันเป็นกลุ่มใหญ่  ลักษณะของใบเป็นรูปหอก  ตรงปลายใบจะแหลม  ขอบใบเรียบไม่มีจัก  เป็นสีเขียว  ตรงโคนใบจะเป็นกาบ  ซึ่งทำหน้าที่เป็นก้านใบห่อหุ้มเปลือกของลำต้น  อยู่ผิวเนื้อใบ
จะอ่อนนุ่มและหนาเหนี่ยว  ดอกจะออกเป็นช่อใหญ่   กลีบดอกด้านล่างจะเป็นสีแดงเข้ม  หรือสีแดงเลือดหมู  ดอกมีกลิ่นหอม  จะออกปีละครั้ง
ประโยชน์:ใบ  นำเอามาย่างไฟ พันแก้ฟกช้ำ บวม เคล็ด ขัดยอก ใช้อยู่ไฟ หลังคลอดต้มรับประทานทำให้อาเจียนหัว มีรสขม ในอินเดียใช้เป็นยาระบาย ขับเสมหะ รักษาโรคเกี่ยวกับ น้ำดี เมล็ด เป็นยาระบาย ขับปัสสาวะ เป็นยาบำรุง

ผักเป็ด รหัส 7-34190-001-094
ชื่ออื่น ๆ : ผักเป็ดแดง, ผักเป็ดขาว (ภาคกลาง), ผักเปี๋ยวแดง (ภาคเหนือ)
ชื่อสามัญ : -
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Alternanthera sessilis (Linn.) R. Br.
วงศ์ : AMARTHACEAE
ลักษณะทั่วไป : ต้น : เป็นพรรณไม้ล้มลุก มีลำต้นตั้งตรง หรืออาจจะเลื้อยก็แล้วแต่สภาพสิ่งแวดล้อม ตามข้อ ของต้นจะมีรากขึ้น ลำต้นสูงประมาณ 0.5-3 ฟุตมีทั้งสีแดง สีขาวอมเขียว
ใบ : ออกใบเดี่ยว จะออกตามข้อของต้น ซึ่งลักษณะของใบและขนาดของใบนั้นจะไม่เหมือนกันและไม่เท่ากัน มันจะขึ้นอยู่กับสภาพดินด้วย จะมีทั้งแบบใบแคบ ยาว เรียวแหลม ปลายแหลม ปลายมน และไข่กลับ ถ้าดินที่ปลูกแห้งแล้งใบก็จะเล็ก ถ้าแฉะหน่อยใบก็จะใหญ่สมบูรณ์ ใบมีสีเขียว ก้านใบสั้นมาก ประมาณ 1-5 มม.
ดอก : ออกเป็นช่อกลม ๆ อยู่ตามง่ามใบ ช่อดอกยาว 0.5-1 ซม. ไม่มีก้านดอก แต่เมื่อดอกร่วงโรยไป จะดูเหมือนกับมีก้านดอก ดอกสีขาวหรือม่วงแดง มี 5 กลีบในแต่ละดอกมีใบประดับเป็นเยื่อบาง ๆ สีขาว 2 อัน
ผล : มีรูปร่างคล้ายรูปไต แต่จะมีขนาดเล็กมากจะกว้างอยู่ประมาณ 2 มม. ยาว 3 มม. ซึ่งผลนี้จะร่วงโรยพร้อมกับกลีบดอก
ส่วนที่ใช้ : ต้น ใบ และราก
สรรพคุณ : ต้น ประเทศไทยเรานำมาปรุงเป็นยาฟอกเลือด บำรุงเลือด ดับพิษเลือด และเป็นยา
ระบายอ่อน ๆ ส่วนในเกาะมาดากัสการ์ ศรีลังกา มาเลเซีย ลาว กัมพูชา เวียดนาม ใช้เป็นยาขับน้ำนม เป็นผักชนิดหนึ่ง พอกแผล และรักษาโรคเกี่ยวกับลำไส้ ในอินโดนีเซียใช้เป็นยาแก้ท้องร่วง แก้บิด ลดไข้ และในประเทศอินเดีย ใช้แก้พิษงูกัด ขับน้ำนม เป็นยากระตุ้นการไหลของน้ำดี
ใบ ใช้แก้พิษงูกัด
ราก ใช้ปรุงเป็นยาฟอกเลือด แก้ประจำเดือนมาไม่ปกติ เป็นยาระบาย

บวบกลม รหัส 7-34190-001-093
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Luffa cylindrica (L.) M.Roem
วงศ์ : CUCURBITACEAE
ชื่อสามัญ :  Smooth loofah;
ชื่ออื่น :  มะนอยอ้ม (ภาคเหนือ; มะนอยขม; บวบอ้ม; บวบขม; บวบกลม; กะตอร่อ (มลายู – ปัตตานี);
ลักษณะทางพฤกศาสตร์
ลำต้น ไม้เถาเลื้อย ไม่มีเนื้อไม้ อายุเพียงปีเดียว ลำต้นและกิ่งก้านมีขน จะค่อยหลุดร่วงเมื่อแก่ ตามข้อมีมือเกาะเป็นเส้นยาว มักแยกเป็น 3 แขนง
ใบ เป็นใบเดี่ยว เรียงสลับ กว้างและยาว 12-20 เซนติเมตร ปลายใบแหลม โคนใบเว้ารูปหัวใจ ขอบใบหยักเล็กน้อย มีรอยเว้าลึกเป็น 5 แฉก ก้านใบยาว 6-10 เซนติเมตร เป็นเหลี่ยม
ดอก ดอกแยกเพศอยู่บนต้นเดียวกัน ออกเดียวๆหรือเป็นช่อ ดอกเพศผู้เป็นช่อยาว 10-15 เซนติเมตร ก้านดอกยาว 1-2 เซนติเมตร กลีบเลี้ยงส่วนโคนเชื่อมติดกันเป็นท่อสั้นๆ ปลายแยกเป็นกลีบเล็กเรียว 5 กลีบ มีขน กลีบดอก 5 กลีบ รูปไข่กลับหรือรูปรี สีเหลือง ขอบกลีบมีรอยย่นเป็นคลื่น ดอกเพศเมีย มักออกเป็นดอกเดี่ยว ก้านดอกยาว 1-7 เซนติเมตร กลีบเลี้ยงและกลีบดอกเหมือนเพศผู้ ที่ฐานดอกมี่รังไข่ทรงกระบอกยาว
ผล รูปทรงกระบอก เส้นผ่าศูนย์กลาง 4-10 เซนติเมตร ยาว 15-30 เซนติเมตร ปลายผลยังมีกลีบเลี้ยงติดอยู่ เนื้อในมีเส้นใยสานเป็นร่างแห เมล็ดแบนรี เมื่อแก่มีสีดำ
ส่วนที่ใช้และสรรพคุณ   ผลอ่อนกินเป็นยาระบาย ขับลม ขับน้ำนม และแก้อาการเลือดออกตามทางเดินอาหาร และจากกระเพาะปัสสาวะ

ต้อยติ่ง รหัส 7-34190-001-090
ชื่ออื่นๆ ต้อยติ่ง  อังกาบ
ชื่อสามัญ Waterkanon, Watrakanu, Minnieroot, Iron root, Feverroot, Popping pod, Trai-no, Toi ting
ชื่อวิทยาศาสตร์ Ruellia tuberosa Linn.
วงศ์   Acanthaceae
ลักษณะพฤษศาสตร์ เป็นพืชล้มลุกมีอายุยืน ลำต้นสูงประมาณ 25 - 50 เซนติเมตร ใบเดี่ยวรูปรีและไข่กลับ การเกาะติดของใบบนกิ่งเป็นคู่สลับ ดอกออกที่ซอกใบบริเวณปลายยอด ดอกสีม่วงน้ำเงิน ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 4 - 5 เซนติเมตร ผลเป็นฝัก เมื่อแก่สีน้ำตาลเข้มยาว 2 - 3 เซนติเมตร แห้งแล้วแตกเป็น 2 ซีก เมล็ดกลมแบนมีจำนวนมาก  ราก พองเป็นหัวสะสมอาหาร ปลายเรียวแหลมยาว ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 0.5 เซนติเมตร ยาวประมาณ 5 - 10 เซนติเมตร
สรรพคุณด้านสมุนไพร
ราก  ทำให้อาเจียน ใช้ดับพิษ แก้ปัสสาวะพิการเมล็ด  ใช้พอกห้ามเลือด ผื่นคัน

เทียนฝรั่ง รหัส 7-34190-001-440
ชื่อ Impatiens walleriana Hook. f.
Suitana, Busy Lizzie, Plant
วงศ์ Balsaminaceae
มีถิ่นกำเนิดใน แทนซาเนียถึงโมซัมบิก มีอายุหลายปี พุ่มสูง 15-60 เซนติเมตร ลำต้นอวบน้ำ ใบรูปไข่หรือรูปรี ปลายแหลม ขอบหยักมน สีเขียวเข้ม บางครั้งก้านใบมีสีแดง ดอกออกเป็นช่อที่ปลายยอด มีทั้งดอกชั้นเดียวและดอกซ้อน ขนาด 5-6 เซนติเมตร กลีบดอกมี 5 กลีบขึ้นไปโคนกลีบล่างมีเดือยเล็กๆยื่นออกมา ดอกมีหลายสี เช่น สีขาว ชมพู ส้ม แดง ม่วง หรือสองสีในต้นเดียวกัน ขยายพันธุ์ด้วยการ เพาะเมล็ด ปักชำ
http://www.kittisopongarden.com/index1.php?fg=showplant&id=9
เทียนบ้าน ชื่อวิทยาศาสตร์ Impatiens balsamina Linn. วงศ์ Balsaminaceae ชื่อท้องถิ่น เทียนดอก เทียนไทย เทียนสวน (ภาคกลาง) ลักษณะของพืช เป็นพืชล้มลุกชนิดหนึ่งลำต้นอวบน้ำและมีขนเล็กน้อย ใบเรียวแหลม ขอบใบเป็นหยักละเอียด ดอกมีทั้งใบเดี่ยวและเป็นดอกรวม 2-3 ดอก มีหลากสี ผลรูปรีมีเมล็ดกลมอยู่ข้างในแก่แล้วจะแตกออกมา การปลูก ปลูกได้โดยใช้เมล็ด ขึ้นง่าย ส่วนที่ใช้เป็นยา ใบสด ดอกสด ช่วงเวลาที่เก็บยา เก็บใบขนาดกลางที่สมบูรณ์ รสและสรรพคุณยาไทย ใช้ใบตำพอกเล็บขบและอาการปวดเมื่อยตามนิ้วมือนิ้วเท้า ถอนพิษ ปวดแสบปวดร้อน ข้อมูลทางวิทยาศาสตร์ ใบมีส่วนประกอบชื่อ 2-hydroxy-1,4 naphthaquinoneซึ่งมีฤทธิ์ฆ่าเชื้อราในพืช ได้ดีนอกจากนี้ยังมีกรดอินทรีย์หลายชนิดในดอกก็พบว่ามีชื่อ harands, anthocyanin และอื่นๆ มีการ สกัดด้วยแอลกอฮอล์จากใบสามารถฆ่าเชื้อจำพวก dermatophytesที่เป็นสาเหตุสำคัญของโรตผิวหนัง กลาก ฮ่องกงฟุตได้ วิธีใช้ ใช้ใบสดและดอกประมาณ 1 กำมือตำให้ละเอียดแล้วเอามาพอกบริเวณที่เป็นแผลพุพองวันละ 3 ครั้ง ชื่อท้องถิ่น เทียนดอก, เทียนบ้าน, เทียนสวน (ภาคกลาง) ; จึงกะฮวย, ห่งเซียง, จี๋กะ เช่า, เซียงถ่ออั้ง (จีน) ชื่อวิทยาศาสตร์ Impatiens balsamina Linn ลักษณะ เป็นพืชล้มลุก ต้นสูง 20 - 60 ซม. ลำต้นสีเขียวอ่อน อุ้มน้ำ เนื้อใสและโปร่งแสง ใบ เป็นใบเดี่ยว เรียงสลับเวียนรอบลำต้น รูปยาวเรียว โคนใบและปลายเรียวแหลม ขอบใบหยักแบบฟันเลื่อย กว้าง 2 - 3 ซม. ยาว 8 - 10 ซม. ก้านใบสั้น มีตุ่มเรียงเป็นแนวยาว 2 ข้าง ดอก ออกเดี่ยวๆ หรือออกหลายดอกอยู่รวมกัน กลีบรองดอก 3 กลีบ รูปไข่ป้อม เล็ก สีเขียว กลีบดอก 5 กลีบ กลีบบนรูปกลม ปลายเว้าเล็กน้อย กลีบข้าง 2กลีบกว้าง กลีบล่างงอเป็นกระเปาะ ก้นกระเปาะมี จงอยยื่นออกมาเป็นหลอดเล็กๆ ยาวๆ ปลายโค้งงอขึ้นเล็กน้อย กลีบดอกมีหลายสี เช่น ขาว ชมพู แดง หรือ หลายสีผสมกัน เกสรผู้ 5 อัน ติดอยู่รอบเกสรเมีย เกสรเมียมี 5 ช่อง ปลายท่อเกสรเมียมี 5 แฉก ผล รูปไข่ หรือ รูปรี มีขนสีขาว แก่จัดจะแตกเป็นริ้วๆ ตามยาวของผลและม้วนขมวด แต่ละช่องมีเมล็ดจำนวนมาก เมล็ดกลม สีน้ำตาล กว้าง ยาว ประมาณ 2 - 3 มม ขยายพันธุ์ ใช้เมล็ดหยอดลงในดินลึก 2 - 3 กลบดินให้เรียบ รดน้ำให้ชุ่มทุกวัน เมื่อต้นงอกแล้วยาวพอสมควร ให้ถอนต้นที่ไม่แข็งแรงออกเหลือเพียง 1 - 2 ต้นต่อหลุม สรรพคุณทางยาและวิธีใช้ รักษาฝี แผลพุพองและเล็บขบ ใช้ใบสด 1 กำมือ ตำให้ละเอียดนำมาพอก บริเวณที่เป็นวันละ 3 ครั้ง

เด็นโดรเบี้ยม             : Dendrobium
ชื่อวิทยาศาสตร์           : Dendrobium.
วงค์                        : ORCHIDACEAE
ชื่ออื่น                      : หวาย

        สกุลหวาย กล้วยไม้สกุลหวายนับว่าเป็นกล้วยไม้ดอกสวยสกุลใหญ่ที่สุดที่พบในประเทศไทย คือพบในป่าธรรมชาติ ซึ่งมีรูปร่างลักษณะทั้งดอก ใบ และลำลูกกล้วยแตกต่างกันออกไปอย่างกว้างขวาง กล้วยไม้สกุลหวายมีกลีบชั้นนอกที่มีขนาดยาวไล่เลี่ยกัน กลีบนอกคู่ล่างจะเชื่อมติดกับฐานของเส้าเกสรและที่รอยต่อนี้จะปูดออกมา เรียกกันว่าเดือยมีเรณู 4 ก้อนติดอยู่ที่ปลายของเส้าเกสร จำนวนก้อนเรณูนี้เป็นลักษณะสำคัญที่นักพฤกษศาสตร์ใช้แบ่งกล้วยไม้สกุลหวายกับสกุลอีเรียออกจากกัน เพราะอีเรียมีเรณู 8 ก้อน กล้วยไม้สกุลหวายเป็นกล้วยไม้ที่เข้าสู้สังคมกล้วยไม้ของเมืองไทยเป็นอันดับสองรองจากคัทลียา กล้วยไม้สกุลหวาย (Dendrobium) เป็นกล้วยไม้สกุลใหญ่ที่สุด มีการแพร่กระจายพันธุ์ออกไปในบริเวณกว้างทั้งในทวีปเอเชียและหมู่เกาะในมหาสมุทรแปซิฟิก นักพฤกษศาสตร์ได้จำแนกออกเป็นหมู่ประมาณ 20 หมู่ และรวบรวมกล้วยไม้ชนิดนี้ที่ค้นพบแล้วได้ประมาณ 1,000 ชนิดพันธุ์
กล้วยไม้สกุลหวาย มีลักษณะการเจริญเติบโตแบบซิมโพเดียล คือ มีลำลูกกล้วย

        เมื่อลำต้นเจริญเติบโตเต็มที่แล้วจะแตกหน่อเป็นลำต้นใหม่และเป็นกอ ใบแข็งหนาสีเขียว ดอกมีลักษณะทั่วไปของกลีบชั้นนอกคู่บนและคู่ล่างขนาดยาวพอๆ กันโดยกลีบชั้นนอกบนจะอยู่อย่างอิสระเดี่ยวๆ ส่วนกลีบชั้นนอกคู่ล่างจะมีส่วนโคน ซึ่งมีลักษณะยื่นออกไปทางด้านหลังของส่วนล่างของดอกประสานเชื่อมติดกับฐาน หรือสันหลังของเส้าเกสร และส่วนโคนของกลีบชั้นนอกคู่ล่างและส่วนฐานของเส้าเกสรซึ่งประกอบกันจะปูด ออกมา มีลักษณะคล้ายเดือยที่เรียกว่า "เดือยดอก" สำหรับกลีบชั้นในทั้งสองกลีบมีลักษณะต่างๆ กันแล้วแต่ชนิดพันธุ์ของกล้วยไม้นั้นๆ กล้วยไม้หวายป่าของไทยมีสีสวยงาม ก้านช่อสั้น สำหรับกล้วยไม้สกุลหวายที่เป็นกล้วยไม้อยู่ในป่าของไทย มีหลายชนิดอันได้แก่พวก "เอื้อง" ต่าง

ชื่อวิทยาศาสตร์:   Amaranthus spinosus L.
วงศ์: AMARANTHACEAE
ชื่อสามัญ:   Spiny amaranth ;Spiny ppigweed.
ชื่ออื่น:  กะเหม่อลอมี;ปะตึ (เขมร);ผักโหมหนาม (ภาคใต้);แม่ล้อดู่;หมั่งลั้งดุ่ (กระเหรี่ยง – แม่ฮ่องสอน)
ลักษณะทางพฤกศาสตร์
ลำต้น: ไม้ล้มลุก อายุเพียงปีเดียว แตกกิ่งก้านสาขา สูง 15-100 เซนติเมตร ลำต้นอวบน้ำ กลมหรือมีเหลี่ยมมนๆ สีเขียวหรือม่วงแกมเขียว ลำต้นมีหนามยาว มักพบตามข้อ
ใบ: เป็นใบเดี่ยว ออกสลับบกัน รูปไข่หรือรูปหอก กว้าง 1-3 เซนติเมตร ยาว 3-8 เซนติเมตร ก้านใบยาว 1.5-8 เซนติเมตร โคนใบแหลม ปลายใบแหลมหรือเว้าเล็กน้อย บางครั้งปลายใบเปลี่ยนเป็นหนามสั้นๆ ใบเกลี้ยง แต่ใบอ่อนอาจมีขนเล็กน้อยตามเส้นใบ
ดอก: เป็นดอกช่อ ดอกตอนล่างออกเป็นกระจุกตามง่ามใบ และมีหนามตรงๆ 2 อัน ดอกตอนบนออกเป็นช่อตามยอดหรือง่ามใบไม่มีก้านดอก เป็นดอกแยกเพศอยู่ในช่อเดียวกัน
สรรพคุณตามตำรับยาไทย
ส่วนที่ใช้และสรรพคุณ:
ราก : อินเดียรากเป็นยาแก้ตกเลือด รักษากามโรค หนองใน อาการจุกเสียดและเรื้อนกวาง ,ใบ : อินเดียใบและรากต้มเป็นยาระบายเด็กและใช้อาบแก้อาการคันที่ผิวหนัง ใบและต้นตำพอกปิดแผลที่เป็นหนองฝีและแผลที่เกิดจากถูกไฟไหม้ น้ำร้อนลวก

ชื่อวิทยาศาสตร์:   Oxalis acetosella L.
วงศ์:   OXALIDACEAE
ชื่อสามัญ:   Creeping lady's sorrel;Creeping lady's sorrelIndian sarrel;Wood;Yellow wood sorrel
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
ลำต้น: พืชขนาดเล็ก ชอบขึ้นที่ชื้นแฉะ ขึ้นปกคลุมผิวดินเป็นกลุ่ม มีอายุหลายปี ลำต้นเป็นไหลเลื้อยทอดไปตามพื้นดิน ส่วนของต้นมีขนปกคลุม
ใบ: เป็นใบประกอบ มีใบย่อย 3 ใบ เกิดจากจุดเดียวกัน ที่ปลายก้านใบ ใบย่อยรูปหัวใจ ปลายใบเว้า โคนใบแหลม ก้านใบยาว 10 เซนติเมตร
ดอก: เป็นดอกเดี่ยว ออกตามซอกใบ กลีบดอก สีเหลือง ส่วนโคนเชื่อมติดกันเป็นรูปกรวย ปลายแยกเป็น 5 กลีบ ก้านดอกยาว 3-10 เซนติเมตร ออกดอกตลอดปี
ผล: เป็นฝัก 5 เหลี่ยม มีขนปกคลุม ยาว 4-6 เซนติเมตร ผลแก่แห้งและดีดเมล็ดออก
สรรพคุณตามตำรับยาไทย
ส่วนที่ใช้และสรรพคุณ:
เหง้า : เป็นยาเย็นช่วยเจริญอาหาร ใช้ทาภายนอกขจัดตาปลา หูด

ชื่อวิทยาศาสตร์ :Impatiens balsamina L.
ชื่อสามัญ : Garden Balsam
วงศ์ : BALSAMINACEAE
ชื่ออื่น : เทียนดอก เทียนไทย เทียนสวน (ภาคกลาง)
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : ไม้ ล้มลุกสูง 30-80 ซม. ลำต้นอวบน้ำและค่อนข้างโปร่งแสง ออกดอกออกผลแล้วต้นจะตาย ใบเดี่ยวเรียงสลับรอบลำต้น รูปวงรี ขอบใบหยักฟันเลื่อย ดอกเดี่ยวหรือเป็นกระจุก ออกที่ซอกใบ กลีบดอกมีสีชมพู แดง ม่วง ขาว ผลเป็นผลแห้ง เมื่อแก่จัดจะแตกออก เปลือกผลม้วนขมวดขึ้น และดีดเมล็ดที่ค่อนข้างกลมสีน้ำตาลออกมา เพื่อช่วยกระจายพันธุ์
ส่วนที่ใช้ : ใบทั้งสดและแห้ง ยอดสด ต้นและรากสด เมล็ดแห้ง
สรรพคุณ :
•   ใบสด แก้ปวดข้อ ยารักษากลากเกลื้อน แก้ฝีและแผลพุพอง ยากันเล็บถอด
•   ใบแห้ง แก้แผลอักเสบ ฝีหนอง แผลเน่าเปื่อย รักษาแผลเรื้อรัง
•   ยอดสด แก้จมูกอักเสบ บวมแดง
•   ต้นสด แก้แผลงูสวัด
•   รากสด แก้บวมน้ำ ตำพอกแผลที่ถูกเสี้ยนหรือแก้วตำ
•   เมล็ดแห้ง แก้ประจำเดือนไม่มา ขับประจำเดือน
ขนาดและวิธีใช้ -แก้ปวดข้อ ใช้ใบสดต้มกับน้ำผสมเหล้าดื่ม
- ยารักษากลากเกลื้อน ใช้ใบสด 1 กำมือ ตำให้ละเอียด ตำทั้งน้ำและเนื้อบริเวณที่เป็น ทาบ่อยๆ จนกว่าจะหาย
- แก้ฝีและแผลพุพอง ใช้ใบสด 5-10 ใบ ล้างให้สะอาด ตำให้ละเอียด นำมาพอกที่เป็นแผล วันละ 3 ครั้ง จนกว่าจะหาย
- ยากันเล็บถอด ใช้ใบ ยอดสด 1 กำมือ ล้างให้สะอาด ตำให้ละเอียด เติมน้ำตาลทรายแดง 1/2 ช้อนชา พอกตรงเล็บ เปลี่ยนยาเช้า-เย็น
- แก้แผลอักเสบ ฝีหนอง แผลเน่าเปื่อย? ใช้ใบแห้ง 10- 15 กรัม ต้มกับน้ำดื่ม เช้า-เย็น
- รักษาแผลเรื้อรัง ใช้ใบแห้งบดเป็นผงผสมพิมเสนใส่แผล
- แก้จมูกอักเสบ บวมแดง ใช้ยอดสดตำกับน้ำตาลแดง พอกบริเวณที่เป็น เปลี่ยนเช้า-เย็น
- แก้แผลงูสวัด ใช้ต้นสดตำ คั้นเอาน้ำดื่ม เอากากพอกแผล
- แก้บวมน้ำ ใช้รากสด 4-5 ราก ต้มกับเนื้อรับประทาน 3-4 ครั้ง
- แก้ประจำเดือนไม่มา ขับประจำเดือน ใช้เมล็ดแห้งของต้นเทียนบ้านชนิดดอกสีขาว 60 กรัม บดเป็นผงรวมกับตังกุย 10 กรัม ผสมกับน้ำผึ้ง ปั้นเป็นยาเม็ด รับประทานครั้งละ 3 กรัม วันละ 3 เวลา หลังอาหาร